آنغوزه؛ گیاه دارویی با طبع گرم و فواید درمانی: موارد مصرف و کاربردهای آن در طب سنتی

انغوزه به اصفهانی انگشت کنده و به هندی هینک نامیده می‌شود. این گیاه طبیعتی گرم و خشک دارد.
یک گیاه در آشپزی است، ریشه‌های این گیاه ریزوم خشک می‌شوند تا ماده‌ای مانندصمغ تشکیل شود. این لاتکس خشک (صمغ) Asafoetida است. بوی ناخوشایند و تندی دارد و بیشتر در هند به عنوان Hing گفته می‌شود. این گیاه بومی کشورهای ایران و افغانستان است. با این حال، استفاده و زراعت گسترده آن نیز در قاره هند و در نزدیکی آن رواج دارد.

معرفی گیاه دارویی انغوزه:

آنغوزه از گیاهان دارویی مهم تیره چتریان با خواص فراوان است. گیاه تولیدکننده آنغوزه به نام‌های فارسی خوراکما، آنگوزاکما و کورن کما، بوته‌ای بزرگ، علفی و چند ساله است که ارتفاع آن گاهی به ۲/۵ متر می‌رسد. ساقه آن نسبتاً محکم و ضخیم با سطحی خشن است. برگ‌های قاعده بزرگ و ضخیم هستند؛ به طوری که طول آن‌ها تا ۶۰ سانتی‌متر می‌رسد. این برگ‌ها تقسیمات زیادی دارند به طوری که به قطعاتی (لوب‌دار) دندانه‌دار تبدیل می‌شوند. گل‌های این گیاه زردرنگ هستند و به صورت گل آذین چتری در انتهای ساقه قرار می‌گیرند. میوه‌ها دوفندقه‌ای، بیضی شکل و تقریباً مسطح هستند که روی هر کدام پنج خط وجود دارد و کناره‌ها بال مانند هستند. رنگ میوه‌ها قهوه‌ای تیره است. از ریشه یا قاعده ساقه این گیاه بر اثر تیغ زدن ماده‌ای به نام اولئوگم رزین به دست می‌آید که به آنغوزه مشهور است. آنغوزه ابتدا شیری رنگ است و مزه‌ای تند و تلخ و نیز بوی بد و متعفنی دارد که تهوع‌آور است.

دلیل اصلی تبلیغ این عصاره خشک گیاهی به عنوان یک ادویه خوراکی، قابلیت آن در ارائه بافت صاف به کاری و سوپ‌ها بود. در حالی که با بسیاری از نام‌های جالب دیگر مانند غذای خدایان و چند مورد دیگر مشهور است. چنین نام‌هایی از ویژگی‌های بی‌پایان سلامتی و زیبایی آن است که در هنگام مصرف ارائه می‌دهد.

خواص گیاه دارویی انغوزه

مقوی معده و بادشکن است.
تخم آن ادرارآور است.
پادزهر هر نوع نیشی است.
برای رفع انگل به مدت ۳ شب از جوشانده تمام گیاه انغوزه (۲گرم در ۲لیوان آب) استفاده کنید.
رفع بلغم مجاری تنفسی و معده
تقویت رحم‌های سرد و تر و پیشگیری از سقط جنین
محرک نیروی جنسی است و باعث افزایش انگیزه جنسی در زنان می‌شود و از مشکل انزال زودرس تا حد زیادی جلوگیری می‌کند.
این ماده باعث کاهش چروک‌ها، خطوط ریز و لکه‌های سنی صورت می‌شود.

موارد منع مصرف انغوزه

برای زنان در دوران بارداری و شیردهی نهی شده است.
کودکان نیز بهتر است انغوزه نخورند.
در بعضی افراد ممکن است مصرف زیاد آن موجب اسهال، نفخ، سوزش هنگام ادرار، سوزش معده، سردرد، گیجی و تشنج شود.
اگر مبتلا به صرع هستید، از این گیاه استفاه نکنید زیرا ممکن است مورد حملات صرع قرار بگیرید.

روش پخت و شیوه استفاده

بعد از جدا کردن قسمت اصلی ساقه آنغوزه و شستشوی کامل، به مدت یک ساعت در دیگ پر از آب بجوشانید تا کامل پخته شود.
سپس آن را آبکش کرده و با نمک، ادویه و تخم مرغ در روغن تفت داده و کاملا بپزید. بعد نیم پز شدن انغوزه، به آن برنج اضافه کنید و بعد از دم کشیدن برنج روی آن روغن دهید تا آماده استفاده شود.
استفاده از صمغ گیاه انغوزه به صورت محلول درآب نیز توصیه شده است.
مصرف این گیاه دارویی با فلفل و سداب برای معالجه کزاز و در صورت مخلوط با سرکه یا عسل برای درمان بیماری اعصاب مفید است