بهترین زمان خوردن غذا با بهبود هضم و تنظیم مزاج در طب سنتی

بهترین زمان خوردن غذا در طب سنتی | چه ساعتی صبحانه، ناهار و شام بخوریم؟

بهترین زمان صرف صبحانه از نگاه طب سنتی چه ساعتی است؟

🔹 زمان پیشنهادی: بین طلوع آفتاب تا نهایتاً ساعت ۸ صبح
🔹 دلیل علمی و سنتی:
طبق منابع سنتی، صبحانه باید پس از دفع طبیعی ادرار و مدفوع و پاک‌سازی بدن میل شود. این زمان، شروع گرم‌شدن مزاج است و سیستم گوارشی آماده دریافت غذاست.

🔸 نکته ویژه: نخوردن صبحانه در این بازه باعث تجمع بلغم، ضعف اعصاب و کاهش انرژی روزانه می‌شود.

🔹 صبحانه مناسب در طب سنتی:

• نان و پنیر با گردو (برای مزاج‌های سرد)

• فرنی بادام یا حریره بادام

• شیره انگور با نان سنگک (برای تقویت عمومی)

• چای کم‌رنگ با خرما یا عسل طبیعی

ناهار را چه ساعتی بخوریم تا دستگاه گوارش آسیب نبیند؟

🔹 زمان توصیه‌شده: بین ساعت ۱۲ ظهر تا ۱۳:۳۰
🔹 دلایل مزاجی و طبی:
در این زمان، حرارت غریزی به اوج خود می‌رسد و معده آمادگی پذیرش غذای سنگین را دارد. تأخیر بیش از حد باعث بروز ضعف، زخم معده، ترش کردن و کاهش تمرکز می‌شود.

🔹 اگر دیرتر بخوریم؟

• افزایش ترشحات معده و اسید

• بی‌اشتهایی عصبی

• ایجاد گاز و نفخ

🔸 غذاهای مناسب ناهار:

• خورشت‌های متعادل با گوشت گوسفندی

• برنج با سبزیجات تازه

• آش شعله‌قلمکار یا آش جو با پیاز داغ کم

شام سبک، ولی ضروری! چه زمانی باید شام بخوریم؟

🔹 ساعت مناسب: بین ۱۸:۰۰ تا ۱۹:۳۰ (حداقل ۲ ساعت قبل از خواب)
🔹 دلایل سنتی:
شام نخوردن، در درازمدت باعث خشکی مغز، افسردگی، ضعف سیستم ایمنی و پیری زودرس می‌شود. همچنین از منظر طب اسلامی، پیامبر اکرم (ص) ترک شام را نکوهش کرده‌اند.

🔹 اگر دیر شام بخوریم؟

• اختلال خواب

• رفلاکس معده

• تجمع بلغم و چربی در بدن

🔸 شام ایده‌آل چیست؟

• سوپ جو با سبزیجات

• نیمرو با زرده تخم‌مرغ بیشتر

• خوراک عدس یا ماش

چه عواملی زمان مناسب غذا خوردن را تغییر می‌دهد؟

1. مزاج فردی: افراد با مزاج سرد بهتر است وعده‌ها را در ساعات گرم مصرف کنند.

2. اقلیم منطقه: در نواحی سردتر، صبحانه و شام باید گرم‌تر و زودتر باشد.

3. فصل: در زمستان وعده‌ها زودتر و در تابستان کمی دیرتر مصرف شوند.

4. فعالیت بدنی: بعد از ورزش غذا نخورید؛ بگذارید بدن کمی آرام شود.

مهم‌ترین توصیه‌ها برای تنظیم ساعت وعده‌های غذایی

✅ همیشه با اشتهای واقعی غذا بخورید، نه از روی ساعت یا اجبار
✅ وعده‌های غذایی را حداقل ۴ ساعت از هم فاصله دهید
✅ در حالت استرس، عصبانیت یا خستگی شدید غذا نخورید
✅ آب بین غذا نخورید؛ نیم‌ساعت قبل یا ۴۵ دقیقه بعد از غذا آب بنوشید
✅ مصرف غذا در سکوت و تمرکز، در تقویت هضم مؤثر است

سؤالات متداول (FAQ)

❓ بهترین ساعت صرف شام چیست؟
بین ۱۸ تا ۱۹:۳۰؛ تا معده قبل از خواب هضم را کامل کند.

❓ آیا حذف شام در طب سنتی درست است؟
خیر؛ حذف شام به مرور باعث خشکی مغز، ضعف معده و پیری زودرس می‌شود.

❓ چند ساعت فاصله بین غذاها لازم است؟
حداقل ۳ تا ۴ ساعت، تا معده کاملاً تخلیه شود.

❓ آیا نوع غذا با زمان مصرفش باید تطبیق داشته باشد؟
بله، غذاهای سنگین برای ناهار و سبک برای شام توصیه شده‌اند.

منابع معتبر

• ابن‌سینا، القانون فی الطب، کتاب اول، باب «تدبیر البدن»

• محمد بن زکریای رازی، الجامع فی الطب، فصل «طعام و هضم»

• حکیم مؤمن تنکابنی، تحفه حکیم مؤمن، جلد اول، بخش تغذیه

• کتاب طب‌الرسول (ص)، حدیث ۳۲، با تأکید بر صرف شام

• مقاله علمی: “Chrononutrition: Role of meal timing in health”, Nutrients Journal, ۲۰۲۰

• طب سنتی اسلامی، مجموعه آثار امام صادق (ع)، باب الغذاء

• وب سایت رسمی دیجی به روز ، دنیای توسعه و رشد