فهرست مطالب
سوالاتی که قبل از مطالعه باید پاسخ بدهید
- آیا می‌دانید برای دیابتی‌ها در ماه رمضان چه نکاتی را باید رعایت کنید؟
- چه کسانی از روزه گرفتن باید خودداری کنند؟
- چطور می‌توان از کاهش یا افزایش قند خون در روزه‌داری جلوگیری کرد؟
- آیا دستگاه قند خون می‌تواند روزه شما را باطل کند؟
دیابت و روزه‌داری: چه کسانی باید مراقب باشند؟
کدام گروه‌ها باید روزه‌داری را جدی بگیرند؟
اگر مبتلا به دیابت هستید، ممکن است سوالاتی برایتان پیش بیاید. مثلاً این که آیا باید در ماه رمضان روزه بگیرید یا نه؟ طبق آموزه‌های قرآن و دستورات دینی، دیابتی‌ها در برخی موارد نمی‌توانند روزه بگیرند، به ویژه اگر روزه گرفتن به سلامتی‌شان آسیب بزند.
افرادی که باید در خصوص دیابت و روزه‌داری احتیاط کنند، شامل موارد زیر هستند:
- کودکان
- سالمندان
- دیابت بارداری
- دیابت نوع ۱
- دیابت نوع ۲ که نیاز به انسولین دارند
- افرادی که قند خونشان معمولاً پایین یا بالا است
- افرادی که سحری نمی‌خورند
- افرادی که دچار مشکلاتی مانند زخم دست و پا، بیماری‌های کلیوی، قلب و عروق، مغز یا مشکلات چشمی به دلیل دیابت هستند
اگر جزو این دسته‌ها هستید، بهتر است با پزشک خود مشورت کنید و تصمیم‌گیری کنید که آیا می‌توانید روزه بگیرید یا نه.
نکات مهم برای دیابتی‌های روزه‌دار
قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
افرادی که از انسولین یا داروهای خاصی استفاده می‌کنند، بیشتر در معرض خطر افت قند خون هستند. اگر شما هم جزء این افراد هستید، برای جلوگیری از هیپوگلیسمی، سعی کنید فعالیت بدنی خود را در ساعات روزه‌داری محدود کنید و بیشتر در ساعات افطار به فعالیت بپردازید.
قند خون بالا (هیپرگلیسمی)
بعد از افطار، به دلیل مصرف زیاد شیرینی‌ها و غذاهای مضر، ممکن است قند خون شما افزایش پیدا کند. پرخوری را محدود کنید و از خوردن شیرینی‌ها و نوشیدنی‌های مضر خودداری کنید.
کم آبی و خطرات آن
یکی از مشکلات رایج در ماه رمضان، کم آبی است. در طول روز، با توجه به طولانی بودن ساعات روزه‌داری، ممکن است بدن دچار کمبود آب شود. به ویژه برای دیابتی‌ها، کم آبی می‌تواند ریسک‌های جدی ایجاد کند. پس سعی کنید در ساعات غیر روزه‌داری از نوشیدنی‌های بدون قند و بدون کافئین استفاده کنید.
چک کردن قند خون
مراقب بودن بر قند خون در طول روزه‌داری ضروری است. پیش از افطار و بعد از آن حتماً قند خون خود را بررسی کنید. اگر پس از دو ساعت از افطار، قند خون شما بیشتر از ۱۸۰ بود، باید روزه خود را قطع کنید.
A1C یا میانگین سه ماهه قند خون
قبل از شروع ماه رمضان، با پزشک خود در مورد وضعیت A1C صحبت کنید. اگر نتایج آزمایش شما در محدوده نرمال نباشد، بهتر است روزه نگیرید.
آیا استفاده از دستگاه قند خون روزه را باطل می‌کند؟
خیر. استفاده از دستگاه قند خون باعث باطل شدن روزه نمی‌شود. خیلی مهم است که میزان قند خون خود را بررسی کنید تا اگر سطح قند خون شما پایین (کمتر از ۷۰ میلی‌گرم در دسی‌لیتر) بود، اقدام کنید و روزه خود را قطع کنید.
چگونه قند خون پایین را درمان کنیم؟
اگر قند خون شما کمتر از ۷۰ باشد، باید ۱۵ گرم کربوهیدرات مصرف کنید، مثلاً ۴ حبه قند یا یک قاشق شربت گلوکز. بعد از ۱۵ دقیقه دوباره قند خون خود را بررسی کنید. اگر هنوز قند خون شما پایین بود، همین روند را دوباره تکرار کنید تا قند خون شما به بالای ۸۰ برسد.
آیا در طول ماه رمضان باید داروهایم را قطع کنم؟
خیر، هرگز داروهای خود را قطع نکنید. افرادی که به دیابت نوع ۱ یا نوع ۲ مبتلا هستند، باید داروهای خود را طبق دستور پزشک ادامه دهند. پیش از شروع ماه رمضان، با پزشک خود مشورت کنید تا از تغییرات احتمالی در دوز داروهای شما مطمئن شوید.
تغذیه مناسب برای دیابتی‌های روزه‌دار
در طول ماه رمضان، داشتن تغذیه سالم نقش مهمی در حفظ قند خون متعادل دارد. برای داشتن تغذیه سالم، باید به نکات زیر توجه کنید:
- سحری بهتر است حاوی غلات کامل، کربوهیدرات‌های نشاسته‌ای و پروتئین باشد تا احساس سیری طولانی‌مدت داشته باشید.
- از روغن‌های گیاهی مانند روغن زیتون و روغن کنجد استفاده کنید.
- مصرف قندهای ساده و غذاهای حاوی گلوکز را محدود کنید.
- برای سحری از نان غلات کامل، شیر کم‌چرب و پنیر خامه‌ای همراه با میوه‌ها استفاده کنید.
- زولبیا و بامیه را به دلیل داشتن قند زیاد مصرف نکنید و به جای آن‌ها کشمش، خرما، انجیر یا توت خشک میل کنید.
نتیجه‌گیری
دیابت و روزه‌داری می‌تواند برای کسانی که این بیماری را دارند کمی پیچیده باشد، اما با رعایت نکات تغذیه‌ای و مراقبتی، می‌توانید این ماه مبارک را به راحتی پشت سر بگذارید. مهم‌ترین نکته این است که هرگز روزه گرفتن را بدون مشورت با پزشک شروع نکنید.
