فهرست مطالب
نام و طبع بارهنگ در طب سنتی
ذنب الفار، لسان الحمل و بارتنگ از نام‌های دیگر بارهنگ است. در پاسخ به سوال طبع بارهنگ گرم است یا سرد، باید گفت که طبع بارهنگ در طب سنتی سرد و خشک می‌باشد. طبع بارهنگ در طب سنتی که خاصیت کاهش تب داشته باشد. این گیاه دارویی به درمان یبوست و اسهال نیز کمک کرده و باعث درمان سرفه و گرفتگی گلو نیز می‌شود. مصرف دمنوش آن راهی آسان برای درمان سرماخوردگی و سایر عفونت‌های گلو است. گیاه بارهنگ خاصیت ضد باکتریایی داشته و برای درمان تورم نیز مفید واقع می‌شود. مصلح بارهنگ عرق نعنا است که مصرف این دو در کنار هم به درمان بیماری‌های ریوی بسیار کمک می‌کند. برای درمان جای گزیدگی و یا نیش حشرات نیز می‌توانید از برگ‌های این گیاه دارویی بهره مند شوید.
معرفی گیاه بارهنگ
گیاهی است علفی، چندساله، بدون ساقه، به ارتفاع ۱۰ تا ۷۰ سانتی‌متر با برگ‌های پهن و گسترده و دمبرگ‌های بلند.
گیاه بارهنگ معمولاً به صورت علف هرز در مکان‌های مرطوب مانند حاشیه‌ی جوی‌های آب، مزارع، باغ‌ها، باغچه‌ها و فضاهای سبز شهری و خانگی می‌روید و به راحتی در دسترس انسان قرار دارد.
همه‌ی بخش‌های گیاه بارهنگ شامل برگ و ریشه و دانه‌ی آن، مصارف دارویی دارد. برگ و ریشه آن را بیشتر به صورت استعمال خارجی و تخم بارهنگ را بیشتر به صورت مصارف داخلی استفاده می‌شود.
وقتی این گیاه می‌رسد، بذرها و دانه‌های ریز قهوه‌ای رنگ فراوانی دارد که به آنها تخم بارهنگ می‌گویند.
خواص تخم بارهنگ در طب سنتی
بارهنگ، اثر قابض و نرم‌کنندگی دارد و به عنوان تببر، تصفیه کننده خون، آرام کننده و رافع تحریکات مجاری تنفسی و ادراری مطرح است.
در رفع ناراحتی‌های آسم آمفیزم، اسهال‌های ساده و صفراوی، خون‌ریزی‌های دستگاه گوارش، ورم مخاط دهان، درد دندان و حتی درد گوش، مۆثر است.
برگ‌های تازه این گیاه، خواص ضدباکتریایی قوی دارد. به همین جهت، برای التیام زخم‌ها، جراحت‌ها و سطوح ملتهب و آزرده بدن مورد استفاده قرار می‌گیرد.
تخم بارهنگ، قابض، محرک، تببر، معرق، مدر و معالج اسهال خونی است. همچنین آن را برای رفع اختلالات کلیوی و معالجه کولیک، مالاریا، سرفه، آسم برونشیتی و قطع خونریزی و معالجه امراض مثانه و سوزاک، توصیه کرده‌اند.
تخم آن پس از خیس کردن، لعاب فراوان دارد و از قدیم به همراه دانه به، تخم قدومه و تخم مرو به عنوان چهارتخمه برای نرم کردن سینه، رفع گلودرد، صاف کردن صدا و رفع خشونت حلق و گرفتگی صدا استفاده می‌شده است.
از دیگر خاصیت تخم بارهنگ در طب سنتی کمک به درمان یبوست است. دانه‌های این گیاه دارویی خاصیت ملین دارد و مصرف آن به رفع یبوست خفیف کمک می‌کند.
این گیاه باعث کاهش خونریزی شدید در دوران قاعدگی یا پریود می‌شود.
آشامیدن عصاره آن افزایش‌دهنده وزن است.
مخلوطی از دانه‌های این گیاه، قدومه، تخم مرو و به دانه به نام ” چهار تخمه ” تهیه می‌شود که در طب عوام، به عنوان نرم کننده سینه و برطرف کننده سرفه و خارش‌های گلو، مصرف می‌شود.
موارد منع مصرف
مصرف بارهنگ، برای افرادی که ناراحتی ریه دارند توصیه نمی‌شود.
استفاده از آن در دوران بارداری و شیردهی بایستی با احتیاط همراه باشد، زیرا روغن موجود در دانه که شباهتی به روغن خردل دارد، باعث تحریک رحم می‌شود و با حالت مسهلی که ایجاد می‌کند، ممکن است برای مادر و جنین ایجاد خطر کند.
توجه داشته باشید، در هنگام مصرف تخم آن، بایستی آب و مایعات به مقدار زیاد مصرف شود.
برخی افراد به روغن موجود در تخم بارهنگ حساسیت دارند و باعث بروز آلرژی، التهاب و درماتیت در افراد حساس می‌شود.
شیوه استفاده
از برگ‌های تازه و خشک شده این گیاه دارویی برای تهیه چای و دمنوش آن استفاده می‌کنند. شما حداکثر می‌توانید تا ۲ فنجان دمنوش بارهنگ در روز بنوشید. یک فنجان برگ‌های تازه آن را یا ۱ قاشق چایخوری برگ‌های خشکش را بگذارید ۱۰ دقیقه بماند تا دم بکشد و میل کنید.
یک قاشق غذاخوری از شیره تازه گیاه را در شیر و یا شربت عسل مخلوط کرده و در طول روز در سه نوبت میل نمایید.
منابع مختلف، مصرف روزانه بین ۵ تا ۱۵ گرم دانه را توصیه کرده‌اند. دانهها را داخل نصف استکان آب ریخته، مخلوط کرده و میل نمایید
