درمان بیماری برص در طب سنتی

درمان بیماری برص در طب سنتی

تعریف ویتیلیگو

ویتیلیگو را برص، بهق و پیسی هم می گویند و در بعضی لغت نامه ها برص را ویتیلیگوی سفید و بهق را ویتیلیگوی سیاه تعریف می کنند.
ویتیلیگوی مورد نظر ما در ۳ رنگ سفید، سیاه و سفید و سیاه دیده می شود.

نحوه تشخیص نوع ویتیلیگو

رنگ اصلی ویتیلیگو را در ساعد جستجو می کنیم در صورتی که ساعد در معرض آفتاب و شرایط دیگر قرار داده نشده باشد. چون در صورت و سایر اعضای بدن رنگ پوست ممکن است که در معرض آفتاب، کار و شرایط محیطی و اقلیمی دیگر قرار بگیرد.

در صورتی رنگ پوست شخص در حال تعادل است که رنگ پوست صورت با رنگ ساعد یکی باشد. که این تطابق رنگ در دوران کودکی بیشتر دیده می شود.

زمینه و علت برص ویتیلیگو

گونه ای از بلغم غلیظ که رسوبش در جاهای مختلف بدن سبب بیماری های متفاوت می شود. زیرا بلغم مانند خون در سراسر بدن در جریان است.

هر گاه این بلغم غلیظ بر پوست بیفتد سبب برص می شود. حال ممکن است که این بلغم در هر جایی از پوست بدن رسوب کند در صورت، کنار لب، پلک چشم. پاها دست ها یا هر جای دیگری از بدن.

زمینه و علت پیدایش ویتیلیگو را یا خوراکی می دانند، یا سبب آن را اختلالات رفتاری می دانند. یا علت آن را ناباوری و عدم اعتقاد دینی مطرح می کنند.

ما نمی توانیم از این ۳ زمینه یک علت اختصاصی را انتخاب کنیم بلکه ممکن است که ترکیبی از این ۳، سبب پیدایش پیسی یا ویتیلیگو باشد.

مثلا روایاتی داریم که اگر کسی نزدیکی در حال قاعدگی داشته باشد ممکن است فرزندی مبتلا به پیسی به دنیا بیاورد.

یا روایت داریم که اگر ترکیبی از ماست و ماهی خوردید و دچار پیسی شدید، جز خود را ملامت نکنید.

خوردن غذاهای سرد غلیظ و یا دیرهضم سرد با هم، سبب پیدایش این بیماری شمرده شده است.

عدم رعایت برخی از آداب معنوی عمومی قبل از ازدواج جزو زمینه های پیدایش این بیماری معرفی شده است.

انواع درمان برص ویتیلگو

۱. دعا از جمله درمان ها شمرده شده است.

پس از خواندن برخی دعاها به جهت درمان ویتیلیگو پوست مسح می شود.

۲. درمان های موضعی

مالیدن ترکیب روغن زیتون با زاج بر روی موضع

۳. درمان های خوراکی

نظیر چغندر پخته با گوشت گاو

مجموعه درمان های موضعی و خوراکی داروهایی هستند که دارای طبع گرم و خشک می باشند و خاصیتی نفوذ کننده دارند. مثل: روغن عقرب، زاج، پیاز عنصل و… که با روغن هایی چون زیتون، کنجد و سیاهدانه، قبل از مالیدن بر روی موضع مخلوط می شوند.

عدم موفقیت در برخی از راه حل های درمانی

۱. خوراکی چغندر پخته با گوشت گاو را آزمایش کردیم ولی به نتیجه مطلوبی نرسیدیم.

۲. در برخی از درمان های موضعی به نتیجه دلخواه خویش نرسیدیم.

۳. حجامت هم در درمان بیماری ویتیلیگو به کار بردیم که بیماری را درمان می کرد ولی در درمان بیماران دیگر به نتیجه مورد نظر نرسیدیم.

شرح درمان ویتیلیگو

درمان منتخب از ۳ نوع درمان ویتیلیگو، درمان خوراکی و سیستمیک با تغییر مزاج می باشد. بدون در نظر گرفتن میزان عمق نفوذ برص در پوست و گوشت.
بدون توجه کردن به رنگ سفید یا سیاه بودن ویتیلیگو یا این که مخلوطی از این دو رنگ باشد.

بدون لحاظ کردن لک های ویتیلیگو در صورت یا نقاط دیگر بدن، از آن جایی که چون بلغم مانند خون در سراسر بدن در حال حرکت است و در هر جایی رسوب کند سبب برص و ویتیلیگو میشود نمی توانیم دارویی تجویز کنیم که این لک ها در صورت پدیدار نشوند بلکه در بدن و جای دیگری به وجود آید.

در درمان ویتیلیگو با روش خوراکی همراه با تغییر مزاج نیازمند ترکیبی بودیم که در بلغم رسوب کرده بر پوست نفوذ کند و بلغم را از حالت غلظتش در آورد و رقیق کند و سپس این بلغم را تبدیل به خون نماید. عامل نفوذ کننده و نضج دهنده و حل کننده بلغم سرکه می باشد. ولی درست است که سرکه نفوذکننده است

ولی سردی هم در آن وجود دارد. لذا یک تعدیل کننده و هدایت کننده سرکه به موضع درد نیاز داشتیم و عسل مبنی بر گزارشات طب سنتی و قانون بوعلی سینا، حامل دارو به موضع درد است.

پس عسل را به سرکه اضافه کردیم. اما زمینه ویتیلیگو ممکن است که سردی یا گرمی مفرط باشد و یا امکان دارد که گرمی و سردی هر دو با هم در بروز ویتیلیگو نقش داشته باشند. و در واقع منجر به خشکی شده باشد که خشکی عضو سبب جذب این نوع بلغم و بروز برص شده است.

پس ماده سومی که به مخلوط عسل و سرکه اضافه میکنیم یا باید گرایش به گرمی داشته باشد. و یا گرایش به سردی داشته باشد و در اینجا رسیدیم به داروی مشهور طب سنتی سرکنگبین که مرحوم زکریای رازی رساله ای مفصل برای آن نوشته است.

و حکما سرکنگبین های مختلفی را ابداع نمودند و این سرکنگبین را به عنوان ظرفی قرار داده و به اقتضای نوع بیماری به این طرف گرمی و یا سردی نفوذ کننده دادند و یا اصلا همین سرکنگبین را به عنوان ظرف انتقال دارو برگزیدند. مانند سرمی که در طب نوین یک ظرف انتقال داروست

درمان برص (ویتیلیگو) در طب سنتی

کسانی که دارای برص (ویتیلیگو) سیاه و سفید با غالبیت سیاه هستند ما طبیعتا سرکنگبین با سرکه تجویز میکنیم.

– ما روزی یک لیوان سرکه انگبین معتدل یعنی ۲ واحد عسل و ۲ واحد عرق نعناع و یک واحد سرکه را پیشنهاد می کنیم.در کسانی که بیماری گوارشی یا معده دارند تا نصف واحد سرکه هم تجویز می کنیم. در عوض طول درمان را بالا می بریم. که بین ۴ تا ۶ ماه رنگ تیره ویتیلگو به رنگ طبیعی برمی گردد.
در اینجا سرکنگبین را نگه میداریم و تغییری نمی دهیم و درمان تکمیلی گرمی میدهیم که در استراتژی و قوانین طب سنتی اسلامی به آن اهمیت زیادی داده شده است.

– ارده شیره یا ارده عسل یک وعده در روز

۳ تا ۷ عدد خرما هر روز
7 عدد انجیر شبانگاهی
7 عدد زیتون صبحگاهی

اگر مشاهده کردیم غلبه اخلاط جانبی هم دارد حجامت به آن اضافه می کنیم؛ حدود ۲ الی ۳ مرتبه حجامت با فاصله یک الی دو ماه
در موارد نادری علاوه بر درمان خوراکی، درمان موضعی هم تجویز کردیم. درمان موضعی مالیدن ترکیبی از زاج و روغن زیتون یا کنجد بر روی موضع مبتلا، به مدت ۷ الی ۳ هفته بود. (زاج به خاطر قدرت و خاصیت نفوذکنندگی ای که دارد با سوار شدن روغن زیتون با کنجد، بلغم غلیظ موجود را که تبدیل به سودا شده است پاک و از بین می برد.)

طول درمان از شش ماه تجاوز می کند و حتی کسی که ۹۰ درصد بدنش از ویتیلیگو و برص پوشیده شده بود در طول یکسال درمان شده است.