سوالات قبل از مطالعه:
- آیا می‌دانید بیماری بهجت چیست و چگونه سیستم ایمنی بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهد؟
- آیا علائم بیماری بهجت را می‌شناسید و چطور می‌توانید آن را تشخیص دهید؟
- آیا از روش‌های درمانی مانند زالو درمانی برای بیماری بهجت آگاهی دارید؟
فهرست مطالب
بیماری بهجت: یک نگاه کلی
بیماری بهجت یک بیماری خود ایمنی است که در آن سیستم ایمنی بدن به اشتباه به سلول‌های خود حمله می‌کند. به طور معمول، سیستم ایمنی بدن با تولید آنتی‌بادی‌ها از بدن در برابر میکروب‌ها و عوامل مضر محافظت می‌کند. اما در بیماری‌های خود ایمنی، این سیستم دچار اختلال می‌شود و به جای دفاع از بدن، علیه خودش عمل می‌کند. در بیماری بهجت، آنتی‌بادی‌ها علیه دیواره رگ‌ها تولید می‌شوند و این موضوع موجب التهاب در عروق می‌شود.
علت بیماری بهجت هنوز به طور کامل شناخته نشده است، اما عوامل ژنتیکی و محیطی در بروز آن نقش دارند. این بیماری بیشتر در خاورمیانه، آسیا و ژاپن شایع است و معمولاً در سنین ۲۰ تا ۳۰ سالگی مشاهده می‌شود. همچنین، این بیماری در زنان و مردان به طور مساوی شایع است، اما در مردان شدت بیشتری دارد.
علائم و نشانه‌های بیماری بهجت
آفت دهانی
آفت دهانی یکی از شایع‌ترین علائم بیماری بهجت است و در اکثر بیماران دیده می‌شود. این زخم‌ها معمولاً قبل از سایر علائم شروع شده و بعد از گذشت چند هفته، خود به خود از بین می‌روند. البته اگر درمان نشوند، می‌توانند دوباره عود کنند و در هنگام غذا خوردن دردناک باشند.
بثورات دستگاه تناسلی
بثورات یا دانه‌های دستگاه تناسلی در حدود نیمی از بیماران مشاهده می‌شود. در مردان، این زخم‌ها معمولاً در دستگاه تناسلی خارجی و در زنان در فرج یا واژن دیده می‌شود. این زخم‌ها معمولاً دردناک هستند، اما به ندرت عود می‌کنند و بهبودی آن‌ها زمان‌بر است.
بثورات پوستی
در بیماری بهجت، انواع مختلف تظاهرات پوستی دیده می‌شود. این بثورات ممکن است شبیه به جوش‌های چرکی یا آکنه بوده و معمولاً در نواحی مختلف بدن از جمله تنه یا اندام‌ها ظاهر می‌شوند.
التهاب چشمی
التهاب چشمی یکی از علائم شدید بیماری بهجت است که در مردان به صورت شدیدتر دیده می‌شود. التهاب ممکن است در قرنیه، مشیمیه یا شبکیه چشم رخ دهد و باعث درد، قرمزی و تاری دید شود. گاهی اوقات این التهاب بدون علامت است و ممکن است منجر به کاهش شدید بینایی یا حتی نابینایی شود. به همین دلیل بیماران مبتلا به بیماری بهجت باید به صورت دوره‌ای توسط چشم پزشک معاینه شوند.
سایر علائم بیماری بهجت
درگیری مفصلی
التهاب مفصل یکی از دیگر علائم بیماری بهجت است که در بیش از نیمی از بیماران مشاهده می‌شود. مفاصل زانو، آرنج و مچ دست معمولاً درگیر می‌شوند و بیماران از درد، تورم و خشکی مفصل شکایت دارند. این علائم معمولاً پس از چند هفته یا چند ماه بهبود می‌یابند.
لخته خون در عروق
در حدود ۱۶ درصد از بیماران بهجت، به دلیل التهاب در عروق، لخته خون تشکیل می‌شود که بیشتر در سیاهرگ‌های ساق پا شایع است. این لخته‌ها می‌توانند موجب تورم، گرما و گاهی قرمزی در ناحیه درگیر شوند.
درگیری سیستم عصبی
در یک چهارم بیماران بهجت، درگیری سیستم عصبی مرکزی مشاهده می‌شود. التهاب در مغز یا طناب نخاعی می‌تواند باعث تب، سردرد و سفتی گردن شود و باید به سرعت به پزشک گزارش شود.
درگیری دستگاه گوارشی
بیماران مبتلا به بهجت ممکن است از درد شکم، اسهال خونی یا خونریزی از دستگاه گوارش شکایت کنند.
درگیری سیستم تنفسی
درگیری سیستم تنفسی با علائمی مانند خلط خونی همراه است که نیاز به درمان فوری دارد و باید پزشک معالج بلافاصله مطلع شود.
تشخیص بیماری بهجت
هیچ آزمایش خاص و یا علامت کاملاً اختصاصی برای بیماری بهجت وجود ندارد. تشخیص این بیماری معمولاً بر اساس علائم بالینی بیمار و توسط پزشکی که با این بیماری آشنایی دارد انجام می‌شود. پیش از تشخیص نهایی، تست‌های لازم برای رد کردن بیماری‌های مشابه انجام می‌شود.
علامت‌های کلیدی تشخیص بیماری بهجت شامل:
- آفت دهانی: حداقل سه بار در طی ۱۲ ماه
- بثورات دستگاه تناسلی
- التهاب چشمی
- بثورات پوستی
تست پاترژی مثبت
این تست توسط پزشک انجام می‌شود و در صورت وجود واکنش پوستی در محل سوراخ یا خراش پوست می‌تواند یکی از علائم تشخیص بیماری باشد.
درمان بیماری بهجت
یکی از درمان‌های مؤثر برای کنترل التهابات بیماری بهجت زالو درمانی است. در این روش، زالوها ابتدا از پشت گوش شروع می‌شوند و بعد از ۲۰ تا ۲۵ روز، در دست‌ها و سپس پاها قرار داده می‌شوند. هر سه ماه یکبار این درمان ادامه می‌یابد. در صورت نیاز، در نقاط خاصی که بهجت به آنجا حمله کرده است، زالو درمانی در همان ناحیه انجام می‌شود. همچنین مصرف داروهای گیاهی ضد بهجت و پاکسازی بدن از اخلاط اضافی نیز توصیه می‌شود
