درمان کم خونی در طب سنتی

درمان کم خونی از منظر طب سنتی: آشنایی با علل کم خونی و راهکارهای موثر در رفع آن

کم خونی یا آنمی یکی از مشکلات شایع است که بسیاری از افراد در سراسر دنیا با آن مواجه هستند. این بیماری انواع مختلفی دارد و در طب سنتی نیز به طرق مختلف قابل درمان است. در این مطلب، به بررسی علل کم خونی و درمان‌های طبیعی از دیدگاه طب سنتی می‌پردازیم.

نشانه‌های کم خونی

افرادی که دچار کم خونی هستند معمولاً با علائم مختلفی روبه‌رو می‌شوند که شامل:

• خستگی و ضعف
• رنگ پریدگی
• تنفس‌های کوتاه
• دست و پاهای سرد
• سردرد و گیجی
• درد سینه و ریزش مو
• ضربان قلب نامنظم
• مشکلات در تمرکز

علت کم خونی از منظر طب نوین

کم خونی در طب مدرن به دلایل زیر ایجاد می‌شود:

1. کمبود تولید گلبول‌های قرمز
2. نابودی گلبول‌های قرمز
3. از دست رفتن خون (مثلاً در اثر جراحت یا قاعدگی)

علت کم خونی از منظر طب سنتی

در طب سنتی، کم‌خونی زمانی اتفاق می‌افتد که خلط دم نتواند به‌درستی از بلغم (که سرد و تر است) تبدیل به دم (که گرم است) شود. در واقع، زمانی که سردی بر گرمی غلبه می‌کند، این فرآیند مختل می‌شود و فرد دچار کم‌خونی می‌شود.

انواع کم خونی

1. کم خونی فقر آهن
2. کم خونی‌های ناشی از کمبود ویتامین‌ها
3. تالاسمی
4. کم خونی ناشی از بیماری‌های مزمن
5. آنمی آپلاستیک
6. کم خونی سلول‌های داسی شکل
7. کم خونی همولیتیک

راهکارهای درمان کم خونی در طب سنتی

در طب سنتی، اصلاح مزاج فرد نقش بسیار مهمی در درمان کم‌خونی ایفا می‌کند. هر فرد با توجه به طبع خود باید درمان‌های متفاوتی را دنبال کند. در اینجا برخی از مهم‌ترین درمان‌های خوراکی و گیاهی برای پیشگیری و درمان کم‌خونی آورده شده است.

خوراکی‌ها و مواد غذایی خونساز

1. مویز
   برای رفع کم‌خونی و درد سر ناشی از آن، ۳۰ تا ۵۰ عدد مویز را در سرکه بخیسانید و سپس شیره آن را مصرف کنید. این درمان را به مدت چند هفته ادامه دهید.
2. دم کرده میوه نسترن
   مصرف دم کرده میوه نسترن به مدت دو الی سه بار در هفته می‌تواند به شدت در درمان کم‌خونی مؤثر باشد.
3. عدس با گلپر
   عدس حاوی آهن فراوان است و مصرف آن به همراه گلپر می‌تواند به تقویت خون کمک کند.
4. چغندر با عسل
   عصاره چغندر با عسل به عنوان یک منبع غنی از آهن برای درمان کم‌خونی بسیار مفید است.
5. گوشت گوسفند جوان
   این گوشت حاوی مقادیر بالای آهن است و مصرف آن می‌تواند به افزایش سطح گلبول‌های قرمز خون کمک کند.
6. انار با گلپر
   ترکیب انار با گلپر برای افزایش سطح آهن خون بسیار مفید است.

نکات مهم در درمان کم خونی

1. توجه به مزاج افراد: در طب سنتی، برای درمان کم‌خونی باید مزاج فرد در نظر گرفته شود. به عنوان مثال، چای برای افراد بلغمی مزاج مفید است، ولی برای افرادی که مزاج گرم دارند، این گیاه ممکن است مشکل‌ساز باشد.
2. تغییر رژیم غذایی: افزایش مصرف مواد غذایی خونساز مانند مویز، عصاره چغندر، انار و گوشت‌های پرچرب می‌تواند به طور طبیعی سطح آهن خون را افزایش دهد.
3. اجتناب از مکمل‌های آهن: در حالی که مکمل‌های آهن در طب مدرن رایج هستند، در طب سنتی اغلب تغییرات رژیم غذایی به عنوان اولین راهکار پیشنهاد می‌شود.

درمان کم‌خونی با روش‌های طب سنتی

در طب سنتی، برای درمان کم‌خونی، استفاده از مواد غذایی و گیاهان مختلف به همراه رعایت برخی اصول تغذیه‌ای و سلامتی توصیه می‌شود. در ادامه به برخی از این روش‌ها پرداخته‌ایم:

۱. مصرف چهار شیره

چهار شیره (شیره انگور، خرما، توت و انجیر) برای مبتلایان به کم‌خونی مفید است. می‌توانید این شیره‌ها را با سویق نخود، ماش، عدس، گندم و جو مخلوط کرده و میل کنید.

۲. شربت هفت عرق خون‌ساز

شربت هفت عرق حاوی ترکیباتی مانند عرق برگ چنار، عرق بیدمشک، عرق یونجه و عرق شنبلیله است که به تنظیم قند، فشار خون و چربی کمک کرده و بدن را پاکسازی می‌کند. همچنین این شربت برای مبتلایان به مشکلات تنفسی و اختلالات تیروئیدی مفید است.

۳. مصرف خرما

خرما سرشار از آهن و ویتامین C است که برای جذب آهن مفید است. دو عدد خرما را در یک فنجان شیر بخیسانید و صبح‌ها پیش از صبحانه میل کنید.

۴. مصرف عسل

عسل به محض ورود به بدن، تبدیل به خون می‌شود و می‌تواند در درمان کم‌خونی بسیار موثر باشد. برای رفع کم‌خونی می‌توانید از عسل به تنهایی یا به همراه سایر مواد غذایی استفاده کنید.

۵. مصرف کنجد

کنجد سرشار از آهن است و درمان بسیار خوبی برای کم‌خونی محسوب می‌شود. می‌توانید کنجد را با شیر یا عسل مخلوط کرده و مصرف کنید.

۶. قوتوی کرمان

این ترکیب شامل تخم گشنیز، زنجبیل، میخک، شاه‌دانه و سایر مواد است که به درمان کم‌خونی کمک می‌کند. توصیه می‌شود یک تا دو قاشق غذاخوری از آن را با شیر مخلوط کرده و میل کنید.

۷. غذاهای خون‌ساز

غذاهایی مانند آبگوشت با نخود، گوشت بلدرچین، آلو و انجیر از غذاهای خون‌ساز هستند. برای دریافت بهترین نتایج، آلو بخارا و انجیر خشک را در وعده‌های صبحانه و ناهار مصرف کنید.

۸. گیاهان و میوه‌های خون‌ساز

یونجه، گزنه، اسفناج، کاهو، کلم بروکلی، جعفری، شبدر، عناب، زرشک، آلبالو، انار و سیب از جمله گیاهان و میوه‌هایی هستند که خاصیت خون‌سازی دارند.

۹. هوای پاک

در طب ایرانی، هوا به عنوان یکی از عوامل دم ساز شناخته شده است. هوای پاک و دارای اکسیژن بیشتر می‌تواند به تولید خون لطیف و سالم کمک کند. در نتیجه، از هوای آلوده و محیط‌های پر از آلاینده‌ها پرهیز کنید.

۱۰. پرهیزات برای مبتلایان به کم‌خونی

افراد مبتلا به کم‌خونی باید از مصرف غذاهای کنسرو شده، ساندویچی و مانده پرهیز کنند. همچنین باید از مصرف همزمان منابع کلسیم و آهن و مصرف ترشیجات خودداری نمایند.

۱۱. نسخه‌های اطباء سنتی برای درمان کم‌خونی

حجامت خشک و بادکش، مصرف مویز در سرکه انگور، شربت سرکه شیره، مصرف گوشت گوسفند همراه پیاز و زردچوبه، و مصرف شربت‌هایی مانند شربت عسل و بذرهای مختلف از جمله نسخه‌هایی هستند که در طب سنتی برای درمان کم‌خونی پیشنهاد می‌شود.

۱۲. پیشنهادات برای درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن و ویتامین‌ها

• برای درمان کم‌خونی فقر آهن، مصرف سیب درختی، خرما و آب سیب توصیه می‌شود.
• برای کم‌خونی ناشی از کمبود ویتامین B12، مصرف کباب به صورت روزانه مفید است.
• مصرف لبو و سبزی‌های سرشار از اسید فولیک مانند کاهو و خرفه برای کم‌خونی ناشی از کمبود اسید فولیک توصیه می‌شود.

۱۳. درمان کم‌خونی‌های خاص

برای کم‌خونی‌های خاص مانند فاویسم، کم‌خونی داسی شکل و تالاسمی، مصرف ترکیب سه شیره خرما، انگور و توت مفید است.

با استفاده از این روش‌ها و ترکیبات غذایی، می‌توانید به بهبود وضعیت خون‌سازی بدن خود کمک کرده و از کم‌خونی رهایی یابید.