فهرست مطالب
سوالات قبل از مطالعه
- کیست تخمدان چیست و چگونه به وجود میآید؟
- انواع مختلف کیست تخمدان چیست و تفاوتهای آنها در چیست؟
- چه علائمی ممکن است نشاندهنده وجود کیست تخمدان باشند؟
- چگونه میتوان کیست تخمدان را تشخیص داد؟
کیست تخمدان چیست و چطور ایجاد میشود؟
کیست تخمدان یه کیسه پر از مایعه که یا داخل تخمدان یا روی سطحش شکل میگیره. تخمدانها عضوهای مهم سیستم تولید مثل خانمها هستند و تخمکها رو تولید میکنن، همچنین هورمونهایی مثل استروژن و پروژسترون هم ازشون ترشح میشه. بیشتر کیستها معمولاً مشکلی ایجاد نمیکنن، اما بعضی وقتها ممکنه درد یا ناراحتیهایی به همراه داشته باشن. اکثر کیستها بدون علامت هستن و ممکنه فقط در سونوگرافی به طور اتفاقی کشف بشن، اما گاهی اوقات علائم خاصی نشون میدن که به مراقبتهای پزشکی نیاز دارن.
انواع کیست تخمدان
- کیست ساده: این نوع کیست معمولاً وقتی تشکیل میشه که فولیکول تخمک در طول دوره قاعدگی رشد میکنه ولی آزاد نمیشه و تبدیل به کیست میشه. بیشتر این کیستها بعد از چند هفته خود به خود از بین میرن.
- کیست اندومتریوئید (اندومکسیوما): این کیستها معمولاً در افرادی که آندومتریوز دارن ایجاد میشن. خون داخل کیست جمع میشه و معمولاً این نوع کیستها نمیریزن و همیشه بزرگتر میشن.
- کیست هموراژیک: این نوع کیست به دلیل پارگی رگهای خونی کوچیک داخلش خون جمع میکنه و ممکنه درد بیشتری ایجاد کنه.
- کیست درموئید: این کیستها میتونن بافتهای غیرطبیعی مثل مو یا دندان داخلشون داشته باشن.
- تخمدان پلیکیستیک: در این حالت، تخمدانها چندین کیست کوچیک دارن که به دلیل اختلالات هورمونی به وجود میان.
علائم کیست تخمدان
کیستهای تخمدان بیشتر وقتها علائمی ندارن و هیچ مشکلی ایجاد نمیکنن، اما اگر علائمی ظاهر بشه، ممکنه شامل موارد زیر باشه:
- احساس نفخ یا ورم در ناحیه شکم
- درد لگنی که قبل یا بعد از پریود میاد
- درد در ناحیه کمر، شکم یا رانها
- حساسیت سینهها
- درد در هنگام مقاربت
- درد هنگام حرکت روده
- احساس تهوع و استفراغ
اگر کیست تخمدان پاره بشه یا تخمدان پیچ بخوره، ممکنه علائم شدیدتری مثل درد خیلی شدید در شکم، تب، ضعف، سرگیجه یا تنگی نفس داشته باشید. در این موارد باید فوراً به پزشک مراجعه کنید.
چرا کیست تخمدان ایجاد میشه؟
کیستهای تخمدان معمولاً به دلیل مشکلات هورمونی یا عفونتها شکل میگیرن. برای مثال، زمانی که تخمک در فولیکول آزاد نمیشه، ممکنه تبدیل به کیست بشه. در مواردی دیگه، کیستها ممکنه بهخاطر جراحت، اختلالات هورمونی یا بیماریهایی مثل آندومتریوز به وجود بیان.
چطور میفهمیم کیست تخمدان داریم؟
برای تشخیص کیست تخمدان، پزشک معمولاً اول معاینه فیزیکی انجام میده و بعد ممکنه از سونوگرافی یا سایر آزمایشات تصویربرداری مثل MRI استفاده کنه تا اندازه، نوع و محل دقیق کیست رو تعیین کنه.
درمان کیست تخمدان
درمان کیست تخمدان بستگی به اندازه و نوع کیست داره. در بعضی مواقع، کیستها خود به خود از بین میرن و نیازی به درمان ندارن. ولی در صورتی که کیست باقی بمونه یا علائمی ایجاد کنه، ممکنه پزشک درمانهای زیر رو پیشنهاد بده:
- قرصهای ضدبارداری: این قرصها میتونن تخمکگذاری رو متوقف کنن و از بروز کیستهای جدید جلوگیری کنن.
- لاپاراسکوپی: این یک روش جراحی کمتهاجمیه که در اون کیست از بدن خارج میشه.
- لاپاراتومی: در صورتی که کیست خیلی بزرگ باشه، ممکنه نیاز به جراحی بزرگتری باشه.
عوارض کیست تخمدان
اگر کیست تخمدان درمان نشه یا کیست پیچ بخوره یا پاره بشه، ممکنه مشکلات جدیتری مثل خونریزی داخلی، درد شدید و حتی کاهش جریان خون به تخمدانها به وجود بیاد.
چطور از کیست تخمدان پیشگیری کنیم؟
هیچ راه قطعی برای جلوگیری از کیست تخمدان وجود نداره، اما معاینات دورهای و سونوگرافیهای منظم میتونن به تشخیص زودهنگام کمک کنن. اگر در طول دورههای ماهانهات علائم غیرطبیعی مثل درد شدید یا تغییرات چشمگیر دیدی، بهتره به پزشک مراجعه کنی تا از بروز مشکلات جدیتر جلوگیری بشه.
نتیجهگیری
کیست تخمدان معمولاً بدون علامت و مشکله و بیشتر اوقات خود به خود از بین میره. اما اگر علائمی مثل درد شدید یا تغییرات غیرعادی تو پریود مشاهده کردید، حتماً باید به پزشک مراجعه کنید. در صورتی که درمان درست و بهموقع انجام بشه، معمولاً کیستها به راحتی درمان میشن و هیچ مشکلی پیش نمیاد.