شیرین بیان؛ گیاهی با طبع گرم و مرطوب و خواص درمانی در طب سنتی

مهک، مژو و سوس از نام‌های رایج شیرین بیان است.

مزاج این گیاه دارویی گرم و خشک است.

معرفی گیاه دارویی شیرین بیان

گیاهی است چند ساله و دارای ساقه‌ای به طول یک متر که در نواحی معتدل تا ارتفاع دو متر می‌رسد.
گیاهی خودرو از تیره باقلاییان است که برگ‌‌های مرکب دارد. این گیاه با گل‌هایی به رنگ آبی، ارغوانی و زرد مشاهده می‌شود.
میوه‌‌ی آن شامل ۵ تا ۶ دانه قهوه‌ای رنگ است.
ریشه و ساقه زیرزمینی آن که به رنگ قهوه‌ای یا سیاه است.
بومی اروپا و آسیاست و در بیشتر مناطق ایران به ویژه در شهرستان خاتم مروست، آذربایجان و شهرستان اقلید به فراوانی یافت می‌شود.

خواص و فواید شیرین بیان در طب سنتی

مدر و عرق آور است.
سرفه را برطرف می‌کند.
ورم معده را برطرف می‌کند.
تنگی نفس را تسکین می‌دهد.
برای درمان سوء هاضمه مفید است.
برای برطرف کردن زخم و التهاب دهان ریشه شیرین بیان را بمکید.
برای از بین بردن نفخ شکم مفید است.
برای درمان برخی از زخم‌های گوارشی، بهبود عملکرد غدد فوق کلیوی و نیز برای کاهش نشانه‌های سندرم پیش از قاعدگی کاربرد دارد.
باعث تقویت سیستم ایمنی بدن شده و خطر ابتلا به سرماخوردگی را کاهش می‌دهد.
استفاده از ماسک شیرین بیان، به کاهش لکه‌های پوستی کمک کرده و باعث روشن شدن و سفیدی پوست صورت می‌شود.
دم کرده ریشه این گیاه برای برطرف کردن التهاب مخاط برونش‌ها و خارج کردن خلط سینه نیز مفید واقع می‌شود.
برای درمان آفتاب سوختگی، کافی است یک فنجان دمنوش شیرین بیان را با یک فنجان آب خیار تازه ترکیب کنید و بر روی پوست آسیب دیده بمالید.
فلاونوئید‌های موجود در ریشه شیرین بیان، باعث کاهش اکسیداسیون چربی در بدن شده و می‌توانند به لاغری و کاهش وزن کمک کنند.
برای بهبود بیماری‌های دستگاه گوارش، مانند التهاب یا زخم دیواره معده یا روده و کاهش ریفلاکس معده، می‌توان از چای شیرین بیان، کمک گرفت. نوشیدن روزانه ۳ فنجان از دم کرده یا جوشانده ملایم ریشه این گیاه اثر مدر، ضد التهاب و ضد اسپاسم دارد و می‌تواند لینت بخش ملایمی نیز به شمار آید.
مطالعات در ایتالیا نشان داده که ریشه شیرین بیان، با افزایش سطح هورمون تستوسترون و همچنین افزایش تعداد اسپرم در مردان به درمان اختلالات نعوظ و ناباروری در مردان کمک می‌کند.

موارد منع مصرف

مصرف زیاد آن باعث کاهش سطح پتاسیم می‌شود.
زنان باردار نباید مقادیر زیادی از این گیاه دارویی را مصرف کنند.
مصرف آن برای بیماران دیابتی ممنوع است.
مصرف ریشه این گیاه می‌تواند باعث تشدید بیماری‌های کلیوی شود.
مصرف دخانیات به همراه آن سبب ایجاد مسمومیت می‌شود.
زیاده روی در مصرف ، با کاهش سطح پتاسیم خون و افزایش کورتیزول در بدن، باعث افزایش فشار خون بالا شده و ضربان قلب را افزایش می‌دهد.

شیوه استفاده

۲ تا ۴ گرم از ریشه پودر شده شیرین بیان را در ۱ فنجان آب جوش به مدت ۱۰ دقیقه دم کرده و آن را بنوشید.
برای تهیه جوشانده آن نیز می‌توان ریشه شیرین بیان بدون پوست را به مدت ۳ دقیقه جوشانید و پس از خنک شدن مصرف کرد