طبقه‌بندی گیاهان بر مبنای خواص درمانی

طبقه‌بندی گیاهان دارویی بر اساس خواص درمانی: شناخت اثرات و کاربردهای درمانی گیاهان

گیاهان دارویی چگونه طبقه‌بندی می‌شوند؟

مواد شیمیایی موجود در گیاهان دارویی تأثیرات درمانی آن‌ها را بر اساس نحوه عمل در بدن انسان مشخص می‌کنند. به همین دلیل گیاهان دارویی معمولاً بر اساس نوع اثرگذاری‌شان در بدن به گروه‌های خاصی تقسیم می‌شوند.

گیاهان تلخ چه تأثیری بر بدن دارند؟

گیاهان تلخ به‌ویژه در درمان مشکلات معده و بی‌اشتهایی مؤثرند. این گیاهان می‌توانند به صورت خالص یا ترکیبی با گیاهان معطر مصرف شوند و در مواردی مانند گاستریت‌های سبک نیز کاربرد دارند. نمونه‌هایی از گیاهان تلخ عبارتند از:

• قنطوریون صغیر

• گل سپاس (جنتیانا)

• شبدر آبی

• درمنه

گیاهان کاهش‌دهنده چربی و کلسترول کدامند؟

آیا گیاهان دارویی می‌توانند در کاهش چربی خون مؤثر باشند؟ بله، برخی گیاهان مانند زعفران می‌توانند به کاهش کلسترول و چربی خون کمک کنند و در نتیجه نفوذ اکسیژن در پلاسما را بهبود ببخشند.

گیاهان ضد التهاب چگونه عمل می‌کنند؟

این گیاهان به تسریع التیام زخم‌ها و کاهش التهاب کمک می‌کنند. برای مثال، گیاهانی مانند بابونه، اکلیل کوهی و گل نرگس در درمان جراحت‌ها و کاهش تورم‌های بدن مؤثرند.

گیاهان ضد نفخ چه تأثیری دارند؟

گیاهانی که به کاهش گازهای معده و دردهای شکمی کمک می‌کنند به عنوان ضد نفخ شناخته می‌شوند. گیاهانی مانند بابونه، انیسون، رازیانه و نعناع از جمله گیاهان این گروه هستند که علاوه بر کاهش درد، به توقف رشد باکتری‌های تولیدکننده گاز کمک می‌کنند.

گیاهان معرق چه کاربردی دارند؟

گیاهان معرق موجب تعرق بیشتر بدن می‌شوند و در درمان مشکلات پوستی و تب‌های شدید مؤثرند. از جمله این گیاهان می‌توان به گل ماهور، آقطی سیاه و تره تیزک اشاره کرد.

گیاهان کاهش‌دهنده تعرق کدامند؟

برخی گیاهان مانند مریم گلی و سنبل الطیب برای جلوگیری از تعرق زیاد کاربرد دارند و در مواقعی که تعرق بیش از حد بدن مشکل‌ساز می‌شود، به کار می‌روند.

گیاهان مدر چه تأثیری بر بدن دارند؟

گیاهان مدر به افزایش ترشح ادرار کمک می‌کنند و در درمان ناراحتی‌های مجاری ادراری و کلیوی مفیدند. گیاهانی مانند گل آقطی سیاه، انگور روباه و سرو کوهی به‌عنوان مدر شناخته می‌شوند.

گیاهان خلط‌آور لعابدار چه کاربردی دارند؟

گیاهان خلط‌آور لعابدار به تسهیل تولید خلط و کاهش سرفه کمک می‌کنند. نمونه‌هایی از این گیاهان شامل گل زیزفون، پنیرک و گل ماهور هستند که علاوه بر خاصیت لعاب‌داری، حاوی اسانس‌های روغنی و ساپونین نیز می‌باشند.

گیاهان خلط‌آور و قی‌آور چه زمانی مفیدند؟

این گیاهان ترشح غدد تنفسی را افزایش داده و در مواقع خاص به‌عنوان قی‌آور برای تخلیه مواد زائد از بدن مفید هستند. گیاهانی مانند ریشه ایپکاکوانا و علف فتق از این دسته گیاهان به شمار می‌آیند.

گیاهان خلط‌آور محرک

این گیاهان حاوی مواد فراری هستند که از طریق دستگاه تنفسی دفع می‌شوند و موجب تحریک مخاط و تسهیل دفع خلط می‌گردند. این مواد همچنین عضلات مجاری تنفسی که در حالت انقباض باشند را شل می‌کنند و دارای خاصیت ضدعفونی‌کننده نیز هستند. گیاهانی که دارای اسانس‌های روغنی هستند، معمولاً جزء گیاهان خلط‌آور محرک قرار می‌گیرند.

گیاهان دارویی مناسب برای تهیه جوشانده‌های خلط‌آور محرک کدامند؟

• رازیانه

• برگ نعناع

• پونه

سایر گیاهانی که در این زمینه کاربرد دارند چیست؟

• ختمی

• گیاه پای خر (گل و برگ‌های آن)

• دانهٔ کتان (که حاوی لعاب است)

گیاهان ضد سرفه

این گیاهان نه تنها خلط‌آور هستند، بلکه آرام‌کنندهٔ سرفه نیز می‌باشند. معمولاً این گیاهان به‌صورت مخلوط و در قالب جوشانده برای درمان سینه درد و تسکین سرفه استفاده می‌شوند.

از کدام گیاهان می‌توان برای درمان سرفه استفاده کرد؟

• ختمی

• پنیرک

• گیاه پای خر

• بارهنگ

• به دانه

• شیرین بیان

گیاهانی که در این زمینه برای آرام کردن اعصاب مفیدند چیست؟

• گل گاو زبان (مفید برای آرامش اعصاب، با اثری که تا هفت سال باقی می‌ماند)

گیاهان مسهل صفرا

این گیاهان به تسهیل تولید صفرا در کبد و دفع آن از طریق مجراهای صفراوی کمک می‌کنند. این گیاهان در درمان مشکلات کیسه صفرا و سنگ ریزه‌های کوچک آن مؤثر هستند و معمولاً در کنار داروهای مؤثر دیگر مصرف می‌شوند.

گیاهان دارویی مفید برای مسهل صفرا کدامند؟

• برگ بولدو

• زنجبیل شامی

• گندنای کوهی

• ریوند

گیاهان غیر طبی مؤثر در این زمینه چیست؟

• مامیران

• گل قاصد

• پوست درختچهٔ زرشک

• آویشن معمولی

• بومادران

گیاهان ملین و مسهل

این گیاهان به تسریع تخلیه روده‌ها کمک می‌کنند و معمولاً به‌عنوان مسهل برای درمان یبوست و مشکلات گوارشی مصرف می‌شوند.

گیاهان ملین و مسهل عبارتند از:

• برگ سنا

• دانه و برگ‌های سنای اسکندریه

• ریشهٔ شیرین بیان

• ریشه ریوند

گیاهان غیر طبی در این گروه کدامند؟

• بومادران

• فاشرای سفید

• کتان

گیاهان مقوی قلب

این گیاهان حاوی گلوکوزیدهای گیاهی هستند که به تقویت کار قلب کمک می‌کنند. این گیاهان اثر تقریبی بر عملکرد قلب دارند و همچنین باعث دفع آب از بدن می‌شوند.

گیاهان مقوی قلب عبارتند از:

• گل انگشتانه

• آدونیس

• گراتیول

• خربق سیاه (هلبور سیاه)

گیاهان ضد آسم

این گیاهان برای مبتلایان به آسم و تشنجات ریوی مفید هستند و به تسهیل تنفس و کاهش علائم آسم کمک می‌کنند.

گیاهان مؤثر در درمان آسم کدامند؟

• شابیزک (بلادون)

• تاتوره

گل انگشتانه ارغوانی چیست و چه تأثیری بر قلب دارد؟

برگ‌ها و مواد محرکهٔ گل انگشتانه ارغوانی از بهترین مواد برای تقویت قلب شناخته می‌شوند. مصرف این گیاه باید تنها تحت نظر پزشک صورت گیرد.

گیاهان با مواد آرامبخش

این گیاهان به‌عنوان آرام‌کننده در موارد عصبی بودن، ضعف اعصاب و تغییرات رفتاری در سیستم اعصاب مرکزی استفاده می‌شوند. این مواد در مقایسه با داروهای شیمیایی اثر ملایم‌تری دارند.

گیاهان آرامبخش عبارتند از:

• به لیمو

• سنبل الطیب

• گل ساعتی

• رازک

• خلنگ

گیاهان ضد تصلب شرائین

این گیاهان به سیستم گردش خون تأثیر مثبت می‌گذارند، به‌ویژه در زمان پیری یا در صورت داشتن تغذیه ناصحیح و سبک زندگی کم‌تحرک. این گیاهان می‌توانند اثرات منفی کلسترول را که بر روی دیواره رگ‌ها رسوب می‌کند و موجب سختی آن‌ها می‌شود، کاهش دهند.

چگونه گیاهان ضد تصلب شرائین می‌توانند به بهبود گردش خون کمک کنند؟

• سیر

• سرخ ولیک (گل و برگ‌های آن)

• عرق گل سرخ

• تلخ بیان ژاپنی (سوفورا)

• دارواش

گیاه سرخ ولیک چگونه در کنترل فشار خون کمک می‌کند؟

سرخ ولیک معمولاً به‌عنوان داروی ضد فشار خون مورد استفاده قرار می‌گیرد و گل و برگ‌های آن به تنهایی یا همراه با میوهٔ گیاه جمع‌آوری و مصرف می‌شود.

گیاهان ضد فشار خون

این گیاهان تأثیر مستقیم بر فشار خون بالا دارند و می‌توانند به کنترل آن کمک کنند. استفاده از این گیاهان همراه با تغییرات رژیم غذایی و استفاده از داروهای مناسب به درمان این بیماری کمک می‌کند.

کدام گیاهان برای کاهش فشار خون مفید هستند؟

• سنبل الطیب

• یولاف

• سیر

• اکلیل الملک

• سرخ ولیک

• رازک

گیاهان معطر

این گیاهان نه تنها برای بهبود طعم و عطر داروها به کار می‌روند، بلکه دارای خواص ضدعفونی‌کننده نیز هستند.

چه گیاهانی به عنوان گیاهان معطر برای مصرف داخلی و خارجی مفیدند؟

• مریم گلی

• بابونه رومی

• اسطوخودوس

• اکلیل کوهی

گیاهان ضد انگل

این گیاهان برای مقابله با انگل‌های روده‌ای کاربرد دارند و می‌توانند در درمان بیماری‌های روده‌ای مؤثر باشند.

گیاهان ضد انگل کدامند؟

• سرخس نر

• غازیاغی

• هویج

• پیاز

• شاه تره

• انار

• زبان در قفا

• کدو

گیاهان ضد دیابت

این گیاهان به‌عنوان کمک درمانی در درمان دیابت استفاده می‌شوند و می‌توانند تولید انسولین را در بدن تقویت کنند.

کدام گیاهان برای کنترل دیابت مفیدند؟

• حلبوب

• لوبیا

• مورد صحرایی قرمز

• گیاه بابا آدم

• قنطوریون صغیر

• گل سپاس (جنتیانا)

• درمنه

گیاهان امراض زنانه

این گیاهان به کاهش التهاب و دردهای ماهیچه‌های صاف در منطقهٔ باسن کوچک (رحم و مجاری ادراری) کمک می‌کنند و می‌توانند در درمان مشکلات زنانه مؤثر باشند.

کدام گیاهان برای درمان مشکلات زنانه مفیدند؟

• آلکالوئیدهای زنگ

• کیسه کشیش

• سیاه دانه

• فلفل آبی

• پتانسیل

• سداب

• هوفاریقون

گیاهان شیرآور کدامند؟

• حلبوب (گل شبیه گل مینا)

• رازیانه

• انیسون سبز

• شنبلیله

گیاهان ضد استفراغ

این گیاهان به تسکین حرکات دودی معده کمک می‌کنند و می‌توانند در درمان استفراغ و تهوع مؤثر باشند.

کدام گیاهان برای درمان استفراغ مؤثرند؟

• تانن‌ها (به دلیل اسید تانیک)

• زغال گیاهی

• پوست بلوط

• ترکیبات محتوی لعاب نظیر دانه‌های یولاف و جوشاندهٔ جو

برای کودکان چه گیاهانی مفیدند؟

• هویج

• سیب رنده شده (پکتین)

• انجبار

• بلوط

• گل محمدی

• مریم گلی

• مورد

• توت فرنگی

گیاهان ضد تومور

این گیاهان دارای خواص ضد توموری هستند و می‌توانند در درمان یا پیشگیری از تومورها مؤثر باشند.

کدام گیاهان ضد تومور شناخته شده‌اند؟

• دارواش

• نیلوفر آبی مناطق حاره

• آلکالوئیدهای پروانش