علائم کیست تخمدان در طب سنتی

سوالاتی که قبل از مطالعه باید به آن فکر کنید:

• کیست تخمدان چقدر شایع است و آیا می‌تواند خطرناک باشد؟
• علائم کیست تخمدان چگونه مشخص می‌شود؟
• آیا همه کیست‌ها نیاز به درمان دارند؟

کیست تخمدان چیست؟

کیست تخمدان کیسه‌هایی پر از مایع هستند که ممکن است روی سطح یا داخل تخمدان تشکیل شوند. تخمدان‌ها که بخشی از سیستم تولید مثل زنان هستند، در دو طرف رحم قرار دارند و وظیفه تولید تخمک و هورمون‌های استروژن و پروژسترون را دارند. گاهی به دلایلی در یکی از تخمدان‌ها کیست ایجاد می‌شود که معمولاً بدون درد و بدون علائم است.

علائم کیست تخمدان

بیشتر زنان ممکن است کیست تخمدان داشته باشند و حتی از وجود آن بی‌خبر باشند. با این حال، برخی از علائم شایع عبارت‌اند از:

• نفخ شکم یا تورم ناحیه شکمی
• درد لگن قبل یا بعد از دوره قاعدگی
• حرکات روده دردناک
• درد در ناحیه شکم، کمر یا ران
• مقاربت دردناک
• حساسیت سینه‌ها
• تهوع و استفراغ

علائم شدیدتر:

اگر این علائم را تجربه کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید در لگن
• تب
• ضعف یا سرگیجه
• تنفس سریع و نامنظم

انواع کیست تخمدان

۱. کیست‌های ساده یا عملکردی

این کیست‌ها از فولیکول‌های تخمدانی تشکیل می‌شوند و اغلب بی‌خطر هستند:

• کیست فولیکولار: هنگامی‌که فولیکول در طی چرخه قاعدگی بیش از حد رشد کند و باز نشود.
• کیست لوتئال: بعد از تخمک‌گذاری ایجاد می‌شود.

۲. کیست‌های غیرعملکردی

این نوع کیست‌ها ممکن است جدی‌تر باشند:

• کیست اندومتریوزیس: حاوی خون است و با دوره قاعدگی کوچک‌تر نمی‌شود.
• کیست هموراژیک: ناشی از خونریزی در داخل کیست.
• کیست درموئید: حاوی بافت‌های غیرطبیعی مانند مو یا دندان است.
• تخمدان پلی‌کیستیک: شامل کیست‌های کوچک چندتایی و مرتبط با اختلالات هورمونی است.

علل ایجاد کیست تخمدان

علل ایجاد کیست تخمدان عبارت‌اند از:

• تغییرات هورمونی
• رشد غیرطبیعی فولیکول‌ها
• اندومتریوز: رشد بافت رحم در خارج از آن
• آسیب‌های تخمدان

روش‌های تشخیص کیست تخمدان

• معاینه فیزیکی: پزشک ممکن است تورم در تخمدان را شناسایی کند.
• اولتراسوند (سونوگرافی): تصویربرداری برای تشخیص اندازه، محل و نوع کیست.
• سی‌تی‌اسکن و MRI: ابزارهای پیشرفته‌تر برای بررسی دقیق‌تر.

چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر علائمی مانند درد شدید، تب یا سرگیجه دارید، نباید مراجعه به پزشک را به تعویق بیندازید. بهتر است با متخصص زنان و زایمان مشورت کنید تا از عوارض جدی جلوگیری شود.

نکات نهایی

کیست تخمدان ممکن است در ابتدا بی‌خطر به نظر برسد، اما شناخت علائم و مراجعه به پزشک برای پیشگیری از عوارض ضروری است. در صورت مشاهده هرگونه علائم غیرطبیعی، فوراً اقدام کنید.

تست‌ها و آزمایش‌های مورد نیاز برای تشخیص کیست تخمدان

برای اطمینان از اینکه شما حامله نیستید، تست بارداری اولین قدم است. همچنین ممکن است پزشک تست‌های دیگری برای بررسی وضعیت هورمونی شما انجام دهد:

• تست سطح هورمون برای بررسی مسائل هورمونی مانند استروژن بیش از حد یا پروژسترون.
• آزمایش خون CA-125 که می‌تواند برای غربالگری سرطان تخمدان مفید باشد.

درمان‌های ممکن برای کیست تخمدان

برای کاهش علائم یا حذف کیست تخمدان، پزشک ممکن است یکی از درمان‌های زیر را برای شما توصیه کند:

قرص‌های ضدبارداری

اگر کیست تخمدان دارید، ممکن است پزشک برای جلوگیری از تخمک‌گذاری و تولید کیست‌های جدید، قرص‌های ضدبارداری تجویز کند. این قرص‌ها می‌توانند خطر ابتلا به سرطان تخمدان را کاهش دهند، به ویژه در زنان یائسه.

لاپاراسکوپی

اگر کیست کوچک باشد و آزمایش نشان دهد که غیرسرطانی است، پزشک ممکن است با جراحی لاپاراسکوپی کیست را حذف کند. این روش نسبت به جراحی‌های سنتی کمتر تهاجمی است.

لاپاراتومی

اگر کیست بزرگ باشد، ممکن است پزشک برای حذف آن از جراحی باز یا لاپاراتومی استفاده کند که از طریق یک برش بزرگ در شکم انجام می‌شود.

عوامل خطر ابتلا به کیست تخمدان

برخی عوامل می‌توانند خطر ابتلا به کیست تخمدان را افزایش دهند:

• مشکلات هورمونی: مصرف داروهای باروری مانند کلومیفن (Clomid) که به شما کمک می‌کند تا تخمک‌گذاری کنید.
• بارداری: در برخی از مواقع، کیست تخمدان ممکن است در طول بارداری ایجاد شود.
• آندومتریوز: در این بیماری، سلول‌های اندومتر رحم در خارج از رحم رشد می‌کنند که می‌تواند باعث بروز کیست شود.
• عفونت شدید لگن: اگر عفونت به تخمدان‌ها گسترش یابد، ممکن است باعث ایجاد کیست شود.
• سابقه کیست تخمدان: اگر قبلاً یک کیست تخمدان داشته‌اید، احتمال بیشتری برای تولید کیست جدید در تخمدان خواهید داشت.

علائم کیست تخمدان

یکی از علائم رایج کیست تخمدان، درد در ناحیه لگن است. این درد ممکن است به صورت ناگهانی و شدید بروز کند. علائم دیگر عبارتند از:

• چاقی و تغییرات در وزن.
• آکنه و رویش مو در صورت و بدن.
• عادت ماهیانه نامنظم و مشکلات در تخمک‌گذاری.
• همچنین در موارد شدیدتر، کیست تخمدان می‌تواند باعث ناباروری و افزایش خطر ابتلا به دیابت و سکته‌های قلبی و مغزی شود.

عوارض جانبی و پیچیدگی‌ها

عوارض احتمالی کیست تخمدان شامل:

پیچ خوردگی تخمدان

کیست‌های بزرگ می‌توانند باعث پیچ خوردن تخمدان و کاهش جریان خون به آن شوند که منجر به درد شدید، حالت تهوع و استفراغ می‌شود. این وضعیت نیاز به مداخله فوری پزشکی دارد.

پارگی کیست

اگر کیست بزرگ باشد، احتمال پارگی آن بیشتر است که می‌تواند باعث خونریزی داخلی و درد شدید شود. در این شرایط، لازم است تا سریعاً به پزشک مراجعه کنید.

جلوگیری از کیست تخمدان

اگرچه هیچ راهی برای جلوگیری از بروز کیست تخمدان وجود ندارد، اما انجام آزمایشات منظم سونوگرافی می‌تواند به شناسایی تغییرات تخمدان‌ها در مراحل ابتدایی کمک کند. تغییرات در چرخه قاعدگی، به خصوص علائم غیرمعمول و پایدار، می‌تواند هشداری برای بروز کیست تخمدان باشد.