فهرست مطالب
خواص و فواید عرق زیره سیاه در طب سنتی:
زیره سیـاه از تیره جعفری بوده و تخم های معطری دارد. به عنوان ادویه به کار می رود. طول آن تا ۶۰ تا ۷۰ سانتی متر رشد می کند. برگ های آن سبز رنگ بوده و میوه های کوچک دارد و بیشترین مورد مصرف این گیاه، دانه های آن است. عرق زیره سیاه که از دانه های این گیاه تهیه می شود، یکی از روش های بهره مند شدن از خواص فراوان این گیاه است.
خواص و اثرات دارویی زیره سیاه
زیره غنی از املاح معدنی همچون آهن، مس، کلسیم، پتاسیم، منگنز و منیزیم است. مصرف مس و آهن برای تولید گلبول های قرمز خون ضروری است و زیره از این نظر غذایی مناسبی است. به علاوه می توان انواع ویتامین های ضروری همچون آ، ای و ث را از این چاشنی گیاهی مفید دریافت کرد.
دانه های زیره منبع غنی از آهن است که می تواند برای درمان کم خونی استفاده شود.
اضافه کردن این ماده به ترکیبات غذایی روزانه در جلوگیری از پیشرفت این بیماری موثر است.
زیره یک داروی سنتی برای رفع سوءهاضمه خصوصا نفخ شکم است.
زیره خاصیت ضدگرفتگی دارد و برای رفع گرفتگی های دوران قاعدگی مفید است.
زیره به دلیل دارا بودن مقادیر قابل توجهی از ریزمغذی ها، املاح و مواد معدنی و انواع ویتامین ها و آنتی اکسیدان ها خواص تغذیه ای و درمانی فوق العاده ای دارد و مانع از پیری زودرس می شود.
دانه های زیره غنی از فیبر غذایی هستند و این ماده خوراکی حجم غذا را افزایش می دهد و با تسریع حرکت غذا در روده ها از بروز یبوست جلوگیری می کند.
همچنین فیبر خوراکی تأثیر مطلوب روی مخاط جداره روده دارد و با این ویژگی از روده ها در برابر سرطان حفاظت می کند.
زیره سوغاتی کرمان است و در کتب قدیم به آن «کمون» گفته میشد. زادگاه اولیه آن کرمان است که نوع سیاه آن در آنجا پرورش پیدا کرده است. بیشتر در سواحل رودخانهها میروید و زراعت آن به آب زیادی احتیاج ندارد. دارای رنگهای مختلفی از جمله سیاه، سفید، سبز، صورتی، زرد، قهوهای و خاکستری است. بذر آن به دو شکل بیضی و دراز است. به طور کلی انواع زیره دارای یک اسانس روغنی فرار است که ترکیبی از چند ماده دارویی و موثر مثل تانن، رزین. صمع، نوعی الکل و کمی ترکیبات نیتروژن است. اروپاییان از آن به عنوان ادویه غذا استفاده میکنند. اگر به پنیر اضافه شود باعث افزایش قدرت نگهداری پنیر و خوشبو شدن پنیر میشود. یک نوع از زیره نیز به آن اضافه میشود که میتواند خاصیت لاغری داشته باشد. زیره با برخی از مواد غذایی ترکیب میشود و خواص جادویی از خود به جای میگذارد.
خواص زیره:
زیره بادشکن و ضد نفخ است. رطوبت را برطرف میکند و تقویتکننده معده و کبد است. اشتها را تحریک میکند و باعث لاغری میشود. با تاثیر بر روی عصب معده جلوی سکسکه را میگیرد. ورم طحال را از بین میبرد و اسهال را معالجه میکند. از طرفی درمان یبوست نیز هست. شیردهی را افزایش میدهد و چون دارای هورمونهای جنسی است، میل جنسی را افزایش میدهد. روی میزان خونریزی و قطع خونریزی دوران قاعدگی تاثیر میگذارد. عرق را زیاد میکند و بوی بد آن را برطرف میکند و خاصیت ضدعفونی کننده و میکروبکشی دارد.
در مصرف زیره زیاده روی نکنید
زیره تاثیر بسزایی روی ترشحات هورمون تیروئید دارد و باعث افزایش میزان ترشحات میشود. بنابراین برای افرادی که از بیماری کمکاری تیروئید رنج میبرند بسیار مفید است. اما افرادی که لاغر هستند و تیروئید دارند نباید در مصرف آن زیادهروی کنند، زیرا دچار پرکاری تیروئید میشوند. به طور کل زیره به هضم غذا کمک میکند و تشنج و لرزشها را از بین میبرد، اما باید به مقدار مناسب مصرف شود.
آب زیره هم جادو میکند
اگر زیره را در ظرفی خیس کنید و با آب آن صورت خود را بشویید، رنگ صورتتان باز میشود. پودر زیره را با آب جوش مخلوط کنید و روی صورت خود بگذارید و نرمی و لطافت را به صورت خود هدیه بدهید. آب جوشانده آن خون بینی را بند میآورد، فقط کافی است کمی از آب را داخل سوراخهای بینی بریزد و پرهها را چند دقیقه نگه دارید و نگذارید بیرون بریزیند. اگر آب جوشیده آن را داخل چشم بچکانید، قرمزی چشم را برطرف میکند و مانع خونریزی رگهای داخل چشم میشود. ضدعفونت و ورم ملتهمه چشم است و از چسبندگی پلکها جلوگیری میکند. قرقره کردن آب جوشانده آن در دهان، دندان درد را تسکین میدهد
مخلوط زیره با مواد دیگر
اگر زیره را در سرکه خیس کنید و با سرکه را بنوشید، تنگی نفس و احساس خفگی از بین میرود.
اگر با آرد باقلا پودر و خمیر شود و روی ورمها گذاشته شود، التهابها ورمها را از بین میبرد.
مخلوط زیره با عسل باعث افزایش شهوت و انرژی میشود.
اگر با غذای گوشتی پخته شود، مضرات گوشت را کم میکند و غذا را خوشمزهتر میکند.
مخلوط کردن آن با برنج و غذاهای دیگر باعث لاغری میشود، چون بسیار گرم است، هر نوع ورم و چاقی را از بین میبرد.
زیره خواص متضادی دارد
زیره خواص متضادی دارد، هم یبوست را درمان میکند، هم اسهال را. هم عادت ماهیانه را قطع میکند و هم آن را زیاد میکند. میتواند میل جنسی را کم یا زیاد کند، اما برای اینکه خاصیت دوتایی داشته باشد باید با ماده دیگری ترکیب شود که آن خاصیت را تقویت کند
زیره سیاه و لاغری
خیلی از افراد ترجیح میدهند برای لاغری و کاهش وزن از گیاهان داروی استفاده کنند که یکی از این گیاهان دارویی زیره سیاه است.
مصرف زیره سیاه در برخی از افراد ممکن است تا حدودی باعث لاغری شود که برحسب شرایط بدنی افراد، اثردهی این گیاه متفاوت است. اگرچه استفاده از زیره سیاه در برخی از افراد تا حدودی باعث لاغری میشود ولی این مساله برای همه عمومیت ندارد و ممکن است در برخی افراد جواب بدهد و برخی دیگر نه. البته این مساله در خصوص دیگر گیاهان اسانسدار مثل رازیانه، زیره سبز و… هم صدق میکند.
در نهایت این که به افرادی هم که تمایل به مصرف عرق زیره سبز دارند، توصیه میشود عرق زیره سبز را از محلهای معتبری که عرقیات گیاهی با بستهبندیهای مناسب و نام و نشان استاندارد عرضه میشود، تهیه کنند و این را بدانید که مصرف عرقیات تاثیری در کاهش اشتها ندارد چون عرقیات گیاهی مخلوط اسانس با آب هستند که اسانس موجود در آن به دلیل اینکه باعث تحریک معده و به دنبال آن ترشح بیشتر آنزیمها میشوند، اشتهاآور هستند
عوارض جانبی و مضرات زیره سیاه :
بیماران کلیوی، کبدی و تنفسی و همچنین مادران باردار قبل از استفاده از عرق زیره، لازم است با پزشک خود مشورت کنند.
مصرف عرق زیره در بعضی افراد موجب اسهال و در برخی دیگر باعث یبوست میشود.
زیاده روی در مصرف زیره باعث افزایش ترشح تیروئید و در نتیجه لاغری و زردی رنگ چهره خواهد شد