فهرست مطالب
خواص درمانی عرق شقایق سرخ در طب سنتی :
شقایق گونه‌های مختلفی دارد. در اینجا به نام علمی و مشخصات مربوط به یک گونه از شقایق که مخدر بوده و خواص دارویی نیز دارد اشاره شده است.
نام علمی شقایق سرخ:
Papaver rhoeas L، نام فرانسه Coquelicot و نام انگلیسی آن Red poppy می‌باشد. نام‌های دیگر شقایق سرخ به فارسی، عربی و در کتب طب سنتی، شقایق، شقایق سرخ، خشخاش منثور و خشخاش‌بری نامیده شده است. مواد روئدین، مورفین، پارامورفین و نارکوتین و در ضمن دو ماده‌ی رنگی، لعاب، قند، صمغ، روژنین، اسیدرآدیک، و اسید پاپاوریک نیز در آن تشخیص داده شده است.
تیره گیاه شقایق سرخ: خشخاش Papaveraceae
نوع گیاه: بوته
مشخصات ظاهری گل شقایق سرخ:
گیاهی است علفی و یکساله با ساقه‌ای به ارتفاع حدود ۸۰ سانتی‌متر گاهی موارد بیشتر، برگ‌های آن کرکدار و پهنک برگ‌ها منقسم به تقسیمات عمیق دندانه‌دار بخصوص در قسمت انتهایی ساقه است. در انتهای ساقه، گل دهنده و گل‌های آن درشت و سرخ رنگ که در ته جام اغلب گل‌ها لکه سیاهی رویت می‌شود. میوه‌اش شبیه به خشخاش مزروع (گُرزِگیاه تریاک) ولی در ابعاد کوچکتر و محتوی دانه‌ای سیاهرنگ می‌باشد.
طبیعت شقایق سرخ:
طبق نظر حکمای طب سنتی طبیعت آن خیلی سرد و خشک می‌شود.
رویش جغرافیایی:
در اغلب نواحی معتدله آسیا، اروپا و شمال غرب آفریقا انتشار دارد. در ایران نیز بیشتر در استان‌های حاشیه دریای خزر، آذربایجان، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، کرمان و فارس یافت می‌شود.
ترکیبات شیمیایی و مواد موجود در گل شقایق:
مواد روئدین، مورفین، پارامورفین و نارکوتین و در ضمن دو ماده‌ی رنگی، لعاب، قند، صمغ، روژنین، اسیدرآدیک، و اسید پاپاوریک نیز در آن تشخیص داده شده است.
بخش مورد استفاده:
گل. در ضمن میوه (گرزگیاه)، برگ و ریشه‌ی گیاه نیز خواص دارویی دارند. گرز گیاه را چنانچه خراش داده یا تیغ بزنند شیرابه‌ای از آن خارج می‌شود که مخدر است و خواص دارویی دارد.
نحوه مصرف گل شقایق سرخ:
معمولاً گل شقایق را به صورت دم کرده یا جوشانده استفاده می‌کنند
خواص درمانی گل شقایق:
مسکن و مخدر ضعیف، خواب‌آور و آرام‌بخش، مسکن سرفه‌های مقاوم و خلط آور، ضد سیاه سرفه و تب‌بر، تسکین دهنده دردهای سیاتیک و ضد یرقان، نرم کننده سینه و ضد نفس‌تنگی، نرم کننده و ضد التهاب، کاهنده ورم‌ها و ضد برونشیت، معرق در ذات الجنب و ضد تب‌های دانه‌ای می‌باشد. در ضمن برای نزله‌های ششی، آنژین‌ها، بیماری‌های سینه، زکام، گلودرد و آسم نیز مفید است. در استعمال خارجی جوشانده گل شقایق به صورت غرغره التیام‌بخش ناراحتی‌های مخاط دهان می‌باشد.
خواص درمانی گرز و شیرابه موجود در آن:
مخدر، مسکن دردهای عمومی، آرام‌بخش، تقویت کننده بدن، ضد تب و خواب‌آور بخصوص برای اشخاص مسن و کودکان می‌باشد.
خواص درمانی برگ و دانه‌ی سیاهرنگ داخل گُرز گیاه:
تسکین دهنده حرارت کبد و قطع کننده سیلان رحم می‌باشد. خواص برگ و تخم داخل کپسول شقایق سرخ از خشخاش معمولی (خشخاش تریاک) قوی‌تر است.
نکته:
شقایق در جامعه گیاهی به عنوان تریاک بی‌زیان معروف است به دلیل اینکه آلکالوئیدهای سمّی در آن وجود ندارد
