با افزایش سن، برای حفظ سلامت بدن و ذهن تغذیه صحیح اهمیت ویژه ای دارد؛ با بالا رفتن سن اگر چه باید کالری کمتری مصرف کنیم اما به ویتامین ها و مواد معدنی، نیاز بیشتری پیدا می کنیم.
در این زمینه عوامل متعددی می تواند باعث کمبود ماده مغذی شود. برخی مشکل مالی دارند یا به دلیل مشکلات جسمی، افسردگی، از دست دادن اشتها، فراموشی و … غذای کمتری مصرف می کنند.این درحالی است که برخی بیماری ها و مصرف بعضی داروها، نیاز غذایی افراد مسن را افزایش می دهد زیرا توانایی بدن در جذب موادمغذی کاهش پیدا می کند.
فهرست مطالب
ماده مغذی برای سالمندان
روی
روی در عملکرد مناسب سیستم ایمنی بدن، بهبود و ترمیم بافت نقش زیادی دارد. کمبود این ماده می تواند منجر به افت عملکرد سیستم ایمنی، افزایش التهاب مربوط به سرطان، بیماری قلبی و دیابت شود. متأسفانه افراد مسن، روی کمتری مصرف می کنند و آن میزان که مصرف می کنند نیز کمتر جذب می شود.
علایم
ریزش مو، روند کند بهبود زخم، افزایش مکرر عفونت ها و اسهال.
مصرف روزی ۱۱ میلی گرم روی برای مردان و ۸ میلی گرم برای زنان توصیه شده است.
گوشت، غذاهای دریایی، غلات، گیاهان غنی از پروتئین مانند لوبیا و گیاهان بنشنی منبع غنی روی است. اگر قادر به خوردن روی کافی نیستید، مولتی ویتامین حاوی روی مصرف کنید.
مصرف زیاد روی هم می تواند با برخی داروها تداخل ایجاد کند بنابراین اگر می خواهید در برنامه مصرف مکمل ها تغییراتی ایجاد کنید، پزشک خود را در جریان بگذارید.
آهن
علاوه بر این که ماده مغذی سازنده گلبول های قرمز است، وظیفه اکسیژن رسانی به تمامی بافت ها را بر عهده دارد. فردی که از غذاهای حاوی آهن کمتر مصرف می کند، دچار کم خونی می شود.
علایم
خستگی مفرط، کاهش عملکرد سیستم ایمنی، شکنندگی ناخن ها، کمبود نفس، کاهش اشتها، ضعیف شدن بنیه و کم خونی.
گوشت قرمز، طیور و ماهی، اسفناج، مغز میوه، تخمه، زردآلوی خشک و دانه سویا همه منبع غنی آهن است. اما بدن آهن حیوانی را بهتر از غذاهای گیاهی جذب می کند. علاوه بر افزودن آهن بیشتر به برنامه غذایی، خوب است که از غذاهایی که به جذب بهتر آهن کمک می کند نیز استفاده شود. به ویژه مواد غذایی غنی از ویتامین C (فلفل دلمه ای، پرتقال، آب پرتقال، گریپ فروت، آب گریپ فروت، کیوی و …) .
ویتامین D
ویتامین D به روده ها کمک می کند تا کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر و روی جذب کند. مصرف کافی این ویتامین برای جذب درست کلسیم، رشد طبیعی استخوان، حفظ تراکم استخوان و قدرت عضله لازم است. کمبود این ویتامین، فرد رادر معرض خطر شکستگی استخوان قرار می دهد. اما مصرف مکمل های ویتامین D می تواند روند از دست رفتن تراکم استخوان را کُند کند
علایم
ضعیف شدن استخوان، کمبود کلسیم، بیماری استخوان و ضعف عضله.
روغن ماهی، زرده تخم مرغ و سبزیجات دارای برگ سبز حاوی میزان زیاد ویتامین D است. از آن جا که ویتامین D در مواد غذایی کمی پیدا می شود، قرار گرفتن در معرض نور خورشید منبع عمده ویتامین D است. مصرف روزانه این ویتامین می تواند از بروز سرطان سینه، تخمدان و کولون پیشگیری کند. قرار گرفتن در معرض نور خورشید به مدت ۲۰دقیقه، نیاز روزانه بدن به ویتامین D را تأمین می کند. اما بیشتر افراد به اندازه کافی در معرض نور خورشید قرار نمی گیرند.
اگر دارای پوست خیلی سفید یا تیره هستید، شاید پوست شما نتواند به اندازه کافی ویتامین D جذب کند. علاوه بر آن، در افراد مسن، بدن توانایی کمتری در ساخت ویتامین D از نور خورشید دارد و این امر مصرف مکمل های ویتامین D را ضروری تر می کند.
ویتامین B12
بدن از این ویتامین برای ساخت عصب، گلبول های قرمز و DNA استفاده می کند. علاوه بر آن، انرژی متابولیسمی بدن را افزایش و خطر بیماری قلبی را کاهش می دهد.
کمبود این ویتامین با بالا رفتن سن افزایش پیدا می کند و در صورت اصلاح نشدن کم خونی و دیگر علایم کمبود این ویتامین بروز می کند. ۱۰ تا ۳۰درصد از افراد مسن دچار التهاب مزمن دیواره معده هستند که به کاهش تولید اسید معده منجر می شود.
از آن جا که اسیدمعده در جذب ویتامین B12 از موادغذایی نقش دارد، در افراد مبتلا به این بیماری، اغلب ویتامین B12 جذب بدن نمی شود.
علایم
خستگی مفرط، ضعف، کاهش اشتها، ناراحتی معده، کاهش وزن، مشکلات سیستم عصبی، بالا رفتن ضربان قلب و تنفس، رنگ پریدگی، زخم شدن زبان، کبودی و خون ریزی لثه. افزایش مصرف B12. برنامه غذایی سالم شامل میوه، سبزی، غلات سبوس دار، لبنیات کم چرب، گوشت لخم، ماهی، لوبیا، تخم مرغ، مغز میوه و تخمه است.
