خواص ملین مغز فلوس و تأثیر آن بر گوارش

ملین فلوس یا ملین مبارک

۱۰ گرم پرکهای فلوس (۲۵ گرم فلوس) را داخل یک لیوان آب جوش ریخته تا ۱۰ دقیقه بماند. چندین بار به هم زده تا آب کاملا سیاه شود سپس از پارچه دولا رد کرده ۲۰ گرم روغن بادام شیرین اضافه و شب هنگام خواب میل شود. (لازم به ذکر است که زمان مصرف ۳ ساعت از مصرف شام گذشته باشد وگرنه مقییء خواهد بود).

فلوس

مغز فلوس دارای اکسی آنتراکینون، مواد قندی، صمغ، اسانس و مواد روغنی است. خاصیت مسهلی فلوس مربوط به چند ماده شیمیایی است که از مشتقات آنتراکینون است.

خواص درمانی فلوس

فلوس دارای طبع گرم و‌تر است و در طب سنتی بسیار کاربرد دارد.
معمولاً برای بهبود دل پیچه و انسداد روده از خواص فلوس استفاده می‌شود.
فلوس را می‌توان به شکل ضماد بر روی مفاصل دردناک بگذارید تا درد مفاصل و نقرس بهبود یابد.
برای رفع اسهال خونی می‌توان از جوشانده پوست درخت فلوس استفاده کرد.

ترنجبین

از خواص ترنجبین در طب سنتی، درمان یبوست است. ترنجبین یکی از موادی است که دستگاه گوارش را نرم می کند و ملین است و باعث می شود تا مدفوع راحت تر حرکت کند و از ابتلا به یبوست جلوگیری کند.

دیگر خواص ترنجبین

از بین بردن لک و روشن شدن پوست
درمان مشکلات پوستی
درمان شوره و خارش سر
مبارزه با انگل ها
درمان یبوست
بهبود مرض قند
درمان سرفه
درمان زردی نوزاد
مغز فلوس + ترنجبین
ترکیب این دو گیاه دارویی با یکدیگر موجب رفع یبوست می شود.

موارد مصرف

– ملین
– مفید در رفع یبوست

موارد منع مصرف

– در صورت بروز حساسیت از ادامه مصرف خودداری شود.

فلوس گیاهی با چند نام مختلف است که بصورت خودرو می‌روید و بیشتر متعلق به مناطق گرمسیر است. این گیاه خواص منحصر بفردی را بدنبال خود به یدک می‌کشد، یکی از این خواص ملین بودن است

مشخصات ظاهری گیاه فلوس

درختی است خودرو که دارای مشخصات زیر می‌‎باشد:

درختی به ارتفاع ۱۰-۱۵ متر که به حالت خودرو در بستر نقاط گرمسیر دنیا مانند آفریقا، هند و جنوب می‌روید.
در بعضی نواحی ایران به نام خرنوب هندی و خیار شنبر نیز معروف است.
نام انگلیسی Cassia و نام علمی آن ‍Cassia Fistula است.
میوه فلوس یه طول ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر و به قطر ۳-۲ سانتیمتر است.
اگر فلوس درقسمت طول آن شکافته شود تیغه‌ها و پرده‎‌های متعدد در آن دیده می‌شود که فلوس را به خانه‌های متعدد گاهی تا ۱۰۰ خانه تقسیم می‌کند.
در داخل این خانه‌ها مایع چسبنده تیره رنگی وجود دارد که عسل خیار شنبر نامیده می‌شود. طعم این مایع کمی شیرین ولی نامطبوع است.
مهم: برای این که پرده‌ها به راحتی از هسته و پوست جدا شود، قبل از شکستن، آن را کمی روی آتش حرارت دهید تا به راحتی بشکند.
مغز میوه فلوس دارای اکسی آنتراکینون، مواد قندی، ‌صمغ، اسانس و مواد روغنی است.

خواص و مزاج

طبع این ملین بی‌نظیر، معتدل است و بعضی گرم و تر گفته‌اند.
خواص ملینی دارد.
خاصیت ملینی فلوس مربوط به چند ماده شیمیائی است که از مشتقات آنتراکینون می‌باشد.
برای رفع درد مفاصل به خصوص مفاصل گرم و خشک موثر بوده و می‌تواند به صورت موضعی استفاده شود.
برای کلیه ها مفید است.
یکی از بهترین داروها برای رفع یبوست می‌باشد.
نرم کننده سینه می‌باشد.
غرغره ترکیب فلوس و آب گشنیز برای درمان دیفتری کاربرد دارد.

طریقه مصرف

برای مصرف خواص این ماده، باید غلاف آن را به طور مستقیم بر روی حرارت بگیرید تا بشکند و منتظر بیرون آمدن شیره آن باشید.
معمولاً این شیره چسبنده را به عنوان ماده ای ملین مورد استفاده قرار می‌دهند.
بعد کمی آب جوش همراه با یک قاشق مرباخوری روغن بادام شیرین یا گل سرخ روی پرده‌ها و شیره جدا شده بریزید و بعد لعاب دادن، صاف نموده و با خیال راحت استفاده کنید.

فلوس و یبوست کودکان!

کودکان زیر یکسال، مشکل یبوست ندارند و قطعاً مشکل تغذیه است و اگر دیر به دیر شکم آن‌ها کار می‌کند باید به تدریج کمی روغن زیتون یا کره گاوی به غذایشان اضافه شود.

بدن و مزاج نوزاد و حتی کودک بسیار لطیف است و در نتیجه اثرپذیری شدیدتری در برابر داروها دارد و کلاً در کودکان زیر ۵ تا ۶ سال باید در مصرف تمام ملین‌ها احتیاط نموده و قبل مصرف حتماً حتماً با پزشک مشورت کرد.
مسهل‌های خوراکی از جمله سنا، سیاه توسه، روبارب، صبرزرد و فلوس، از دسته مسهل‌های آنتراکینونی هستند که مصرف آن‌ها در کودکان ممنوع است
ملانوزیز کولی (melanosis-coil) یک عارضه ناشی از پیگمانتاسیون دیواره کولون است و با مصرف بیش از حد مسهل‌های حاوی آنتراکینون‌ها ایجاد می‌شود که با ترکیبات فعال گیاهی باعث تخریب سلول‌های روده و آپوپتوز (نوعی مرگ سلولی) می‌گردند.
پس با تفاسیر مذکور اکیداً توصیه می‌شود از مصرف خودسرانه هر گونه گیاه دارویی یا داروی گیاهی علی الخصوص در کودکان، با این پیش فرض که طبیعی و ایمن هستند، بپرهیزید.

شیره فلوس و ترنجبین

این ترکیب در درمان یبوست و همچنین برای تسکین دردهای روده و نرمی سینه به کار می‌رود.
رنگ قرمزی که در ساخت این محلول حاصل می‎‌شود مربوط به اثر رنگ فلوس است.
مصرف این ترکیب در افراد دارای کبدچرب یا کم کاری تیروئید مشکلی ندارد.

طرز تهیه

یک قاشق غذاخوری شیره و پرده های فلوس را با یک لیوان آب بجوشانید تا در آن حل شود.

سپس آن را صاف کنید و با حرارت ملایم بجوشانید تا به قوام عسل برسد.

آنگاه مقداری عسل ترنجبین به آن بیفزایید و میل کنید.

عسل ترنجبین (شیرین‌کننده‌ای با حرارت کمتر از عسل): مقداری ترنجبین را در دیگ ریخته و چهاربرابر آن آب اضافه نمایید و اجازه دهید تا بجوشد و تمام ترنجبین حل شود، سپس به مدت یک شب، کنار می‌گذارند تا گل و مواد زائد ته نشین شود. بعد صاف نموده و از نو حرارت می‌دهند تا گل و مواد زائد ته نشین شود.

فلوس پخته

فلوس پخته از ترکیب قسمت مرکزی فلوس (مغز فلوس) با شکر یا قند به دست می‌آید و با درجه حرارت متوسطی پخته می‌شود.

آیا فلوس واقعاً بی ضرر است؟

فلوس در طب ایرانی بی ضرر و بی غائله ذکر شده است حتی در بارداری.

اما چون هنوز مطالعات بیشتری را می‌طلبد بهتر است در دوران بارداری به هیچ عنوان مصرف نشود.

در نوزادان و کودکان زیر ۵سال خودسرانه مصرف نشده و حتی قبل آن با پزشک مشورت گردد.

مصرف روزانه فلوس نیز در کتب طب ایرانی بین ۵ تا ۲۰ مثقال ذکر شده است (هر مثقال معادل ۴٫۲۵ گرم است). بنابراین سعی شود از این مقدار تجاوز نگردد، چرا که فلوس نیز در صورتی که بدون قاعده و بیش از اندازه مصرف شود، قطعاً دارای مضرات و معایبی خواهد بود و موجب به هم چسبیدن روده ها می‌شود و برای معده‌های ضعیف خطرناک خواهد بود.

نحوه پوست کندن فلوس

فلوس گیاهی دارویی با خواص درمانی متعدد است که به صورت سنتی برای درمان برخی بیماری‌ها استفاده می‌شود. پوست این گیاه بخش اصلی آن محسوب شده و در تهیه داروها کاربرد دارد.

نحوه پوست کندن فلوس به این صورت است:

1. انتخاب فلوس مناسب: فلوس‌های تازه و با کیفیت را انتخاب کنید. پوست این گیاه باید به راحتی از قسمت چوبی جدا شود.
2. شستشو: فلوس‌ها را به خوبی با آب سرد شسته تا گرد و غبار و آلودگی‌های احتمالی از روی آن‌ها پاک شود.
3. برش طولی: با استفاده از یک چاقوی تیز، فلوس را به صورت طولی برش دهید. این کار باعث می‌شود که به راحتی بتوانید پوست آن را جدا کنید.
4. جدا کردن پوست: با کمک چاقو یا یک وسیله تیز دیگر، پوست فلوس را به آرامی از قسمت چوبی آن جدا کنید. دقت کنید که تمام قسمت‌های پوست را جدا کنید.
5. خشک کردن: پوست‌های جدا شده را در مکانی خشک و سایه دار پهن کنید تا به طور کامل خشک شوند. از قرار دادن پوست‌ها در معرض نور مستقیم خورشید خودداری کنید زیرا باعث تغییر رنگ و کاهش خواص درمانی آن‌ها می‌شود.

نکات مهم:

• توجه به فصل: بهترین زمان برای جمع‌آوری فلوس و پوست کندن آن، فصل پاییز است.
• استفاده از ابزار مناسب: از ابزارهای تیز و بهداشتی برای پوست کندن فلوس استفاده کنید.
• خشک کردن کامل: اطمینان حاصل کنید که پوست‌های فلوس به طور کامل خشک شده‌اند قبل از اینکه آن‌ها را برای استفاده نگهداری کنید.
• نگهداری: پوست خشک شده فلوس را در ظرفی در بسته و در مکانی خشک و خنک نگهداری کنید.

موارد استفاده از پوست فلوس:

• تهیه دم‌نوش: پوست خشک شده فلوس را می‌توانید به صورت دم‌نوش استفاده کنید.
• استفاده در ترکیبات دارویی: پوست فلوس یکی از ترکیبات اصلی بسیاری از داروهای گیاهی است.
• مصرف موضعی: در برخی موارد، از پوست فلوس به صورت موضعی برای درمان بیماری‌های پوستی استفاده می‌شود.

توجه: قبل از استفاده از فلوس برای درمان هرگونه بیماری، حتماً با پزشک یا متخصص طب سنتی مشورت کنید.