مزاجشناسی چهارگانه در طب سنتی به بررسی تعادل مزاجهای صفراوی، دموی، سودایی و بلغمی میپردازد. هر یک از این مزاجها ویژگیها و تأثیرات خاصی بر سلامتی و رفتار فرد دارند و شناخت آنها به تعیین رژیم غذایی و سبک زندگی مناسب کمک میکند. در این سیستم، تعادل مزاجها برای پیشگیری از بیماریها و حفظ سلامت عمومی اهمیت زیادی دارد.
درمان و پیشگیری از غلبه اخلاط
مزاج سودا سردو خشک
مزاج بلغم سردو تر
مزاج صفرا گرم و خشک
مزاج دم گرم و تر
مزاج سودا
پرهیزات
پرهیز از سردو خشک ها یعنی سودازاها مانند : یخ,غذاهای یخی و فریزری,گوشت گاو,,عدس,بادمجان,فست فودها و غذاهای داری مواد نگهدارنده,,,,,تنهایی,فکر و خیال,ترس و استرس
مفیدات
آبگوشت,قیمه,خورشت کرفس,قرمه سبزی,اش گندم,عسل,خرما,انجیر,بادام درختی,خربزه و,,,
داروها
روغن زیتون با اب گرم به همراه خاکشیر با اب گرم..نیم ساعت قبل از صبحانه و شام دو قاشق خاکشیر را بایک لیوان اب جوش و مقدار کمی نبات بخورند
دو ساعت بعد از صبحانه و شام یک قاشق غذاخوری روغن زیتون با کمی گلاب و عسل مخلوط کنند و با اب گرم میل کنند
مزاج بلغم
پرهیزات
پرهیز از غذاهای سرد و تر و بلغم زا مانند: لبنیات,سیب زمینی,ترشیجات,گوجه,خیار,ماهی,مرغ و,,,,,
مفیدات
فسنجان,خرماهای خشک,عسل,کنجد,اجیل گرم,ادویه جات گرم به اندازه,ارده,گردو,نمک و,,,,
دارو
مقداری انجیر خشک
جوشانده نعنا و پونه صبح و شب یک لیوان
اگر سرما زیاد بود ورزش و پیاده روی,دمکرده اویشن و روغن مالی بدن با روغن های طبیعی مانند: زیتون,کنجد,دمبه و,,,,
مزاج صفرا
پرهیزات
نمک,ادویه جات تند,عسل,خرما,انجیر,غذاهای شور,گوشت شتر,تحرک و فعالیت,عصبانیت و,,,,,
مفیدات
گوشت مرغ های محلی,ماهی,لبنیات,برنج شمال,سیب زمینی,گوجه,خیار,هندوانه,کاهو و,,,,
دارو
خاکشیر به همان روش مذکور برای سوداویها
روزی یک عدد کاهو بالاخص کاهو شمال با سکنجبین
مزاج دم
پرهیزات
عسل,خرما,ادویه جات تند,گوشتهای گرم مانند گوشت شتر,گوشفند,نمک,اجیل ها,شیرینی جات,چربی جات,فعالیت های بدنی و,,,,,
مفیدات
بهترین درمان اورژانسی برای غلبه دم حجامت است چون غلبه دم عوارض ناگهانی دارد
دارو
بعد از حجامت چیزهایی مانند سماق,انار ترش و ملس را کم کم در اب حل کند و بخورد
سرکنگبین بخورد